Giza Gorputzaren Oinarrizko Antolaketa eta Mugimenduak
Clasificado en Física
Escrito el en vasco con un tamaño de 3,19 KB
Giza Gorputzaren Oinarrizko Kontzeptuak
Zelula
Zelula: izaki bizidunen oinarrizko atalak dira; hau da, bizidunen unitate anatomiko eta fisiologikoak. Adibidez: obulua, neurona.
Ehuna
Ehuna: antzera aldatu diren eta funtzio bera betetzen duten zelulen multzoa da. Adibidez: gihar-ehuna, hezur-ehuna.
Organoa
Organoa: funtzio bat betetzeko elkartzen diren ehunen multzoa da. Adibidez: gibela, bihotza.
Aparatu edo Sistema
Aparatu edo Sistema: funtzio bat betetzeko elkartzen diren organoen multzoa da. Adibidez: ugal-aparatua, arnas-aparatua.
Giza Gorputzaren Antolaketa
Giza gorputza honako ataletan banatzen da: burua, enborra, gorputz-adarrak. Goiko gorputz-adarra gerri eskapularretik dago lotuta enborrari, eta beheko gorputz-adarra gerri pelbikotik. Gerri eskapularra bi klabikulaz eta eskapulaz dago osatuta, eta gorputz-enborraren gainean kokatzen da. Gerri pelbikoa, aldiz, gorputz-enborrean sortuta ageri da eta bi koxal eta sakroz dago osatuta.
Gorputzaren Ardatzak
Ardatz bertikal edo longitudinala: lurraren perpendikularra, gizakia zutik dagoenean. Ardatz bertikal luzeenari ardatz nagusi deitzen zaio.
Zeharkako ardatza edo ardatz horizontala: ardatz bertikalaren perpendikularra, gorputzaren alde batetik bestera pasatzen dena.
Ardatz sagitala: beste bien perpendikularra eta atzealdetik aurrealdera doana.
Gorputz Planoak
Erdiko planoa: gorputza itxuraz berdinak diren bi ataletan erdibitzen du, eta horregatik simetria-plano bat dela esaten da. Plano mediosagitala ere deitzen zaio. Edozein planori, plano mediosagitalari paraleloa bada, paramediala edo sagitala deitzen diogu.
Plano frontala edo koronala: kopetarekiko paraleloa eta plano mediosagitalarekiko perpendikularra da. Zeharkako ardatza eta ardatz longitudinalak ditu.
Zeharkako planoak edo horizontalak: plano frontal eta mediosagitalarekiko perpendikularrak dira.
Mugimenduaren Norabideak
Flexioa: tolesturaren ekintza, angelua itxiz.
Estentsioa: flexioaren kontrakoa.
Abdukzioa: gorputzetik aldentzearen ekintza.
Adukzioa: gorputzera hurbiltzearen ekintza.
Errotazioa: biraketa.
Supinazioa: esku-ahurra gorantz begira jartzea, besaurrearen mugimenduaren ondorioz.
Pronazioa: esku-ahurra beherantz begira jartzea, besaurrearen mugimenduaren ondorioz.
Zirkundukzioa: biribil baten marrazketa.
Ebertsioa: egitura bat kanpoalderantz biratzea.
Inbertsioa: egitura bat erdialderantz biratzea.