Giza Muskulu-Sistema: Funtzioak, Motak eta Uzkurdurak

Muskuluak: Sarrera eta Funtzio Nagusiak

Muskulu-ehunak uzkurtzeko gaitasuna du. Uzkurdura horiek gorputzaren atal ezberdinak mugiarazten dituzte. Muskulu-zuntzekin batera, ehun konektiboak muskulu-zelulentzako nerbioak eta kapilarrak zuzentzen ditu.

Giza gorputzean hiru muskulu mota nagusi daude, bakoitzak funtzio espezifikoak betetzen dituelarik:

• Muskulu Eskeletikoa: Hezurrak mugitzen ditu, borondatezko mugimenduak ahalbidetuz.
• Bihotz-Muskulua (Kardiakoa): Odola bihotzetik ponpatzen du, zirkulazio-sistemaren funtsezko atala izanik.
• Muskulu Leuna: Barrai hutsetatik igarotzen diren gaiak (elikagaiak, airea, etab.) eta odol-hodietako odola mugitzen ditu, nahigabeko mugimenduak burutuz.

Orokorrean, muskulu-sistemak gorputzari egitura ematen dio eta beroa sortzeko gaitasuna du, bere barnealdean sortzen diren erreakzio metaboliko desberdinen bitartez.

Muskulu Motak Zehatzago

Muskulu Leuna

Muskulu mota honen egitura muskulu eskeletikoarenarekin alderatuz, nahigabeko mugimendua burutzen du. Liseriketa-hodietan, arnasketa-bide batzuetan, eta kalibre txikiko arteria batzuetan aurkitzen da, besteak beste.

Muskulu Kardiakoa

Bihotza, azken finean, muskulu bat da. Egitura ildaskatua du eta burutzen dituen mugimenduak nahigabekoak dira. Bere funtzio nagusia odola gorputz osora ponpatzea da.

Muskulu Eskeletikoa

Egitura ildaskatua du eta borondatezko mugimendua burutzen du. Aparatu lokomotorearen elementu aktiboa da eta hiru funtzio nagusi ditu:

1. Mugimendua sortu.
2. Gorputzaren euskarria izan.
3. Beroa sortu, bere barnealdean sortzen diren erreakzio metaboliko desberdinen bitartez.

Muskulu Uzkurdura Motak

Uzkurdura Isotonikoa

Mugimendua burutzen duen muskuluaren laburtze edota luzapena da. Bi uzkurdura isotoniko mota daude:

• Uzkurdura Isotoniko Zentrokidea: Muskuluaren luzera txikitzen denean eta muskuluaren indarrak erresistentziari irabazten dionean gertatzen da. Adibidez, pisu bat altxatzean.
• Uzkurdura Isotoniko Eszentrikoa: Muskuluaren luzera handitzen denean, muskuluaren indarrari erresistentziak irabazten dionean gertatzen da. Muskuluaren luzapena ematen da eta baita ere lan negatiboa eman dela esaten dugu. Adibidez, pisu bat poliki jaistean.

Uzkurdura Isometrikoa

Muskuluak mugitzen ez den pisu edo objektu baten aurka indarra egiten duenean gertatzen da. Muskuluaren luzeran ez da aldaketarik gertatzen, baina tentsioa sortzen da. Adibidez, horma bat bultzatzean.

Uzkurdura Auxotonikoa

Uzkurdura isometrikoa eta uzkurdura isotonikoa ere gertatzen diren uzkurdura da. Hasieran aldi isotonikoa izango da, eta amaieran, berriz, aldi isometrikoa gehiago nabarmenduko da. Adibidez, pisu bat altxatu eta gero posizio jakin batean mantentzean.

Gorputzeko Palanka Motak

Giza gorputzean hiru palanka mota nagusi bereizten dira, euskarri-puntuaren, potentziaren eta erresistentziaren kokapenaren arabera:

Lehenengo Motako Palanka

Bere euskarri-puntua potentziaren aplikagunearen eta erresistentziaren aplikagunearen artean dago. Adibide bat burezurrarekin duen artikulazioa da: erresistentzia buruaren pisua da, eta potentzia garondoko muskulua.

Bigarren Motako Palanka

Erresistentziaren aplikagunea euskarri-puntuaren eta potentziaren aplikagunearen artean dago. Adibidez, oinaren gainean zutik jartzean, non behatzak diren euskarri-puntua, gorputzaren pisua erresistentzia, eta biki-muskuluak potentzia.

Hirugarren Motako Palanka

Potentziaren aplikagunea erresistentziaren aplikagunearen eta euskarri-puntuaren artean dago. Adibidez, ukondo-humeroko artikulazioa, non euskarri-puntua ukondoa den, erresistentzia eskuan daramagun pisua, eta potentzia bizeps muskulua.