Giza Ugalketa Sistema: Prozesuak eta Organoak

Sexu Bidezko Ugalketaren Prozesua

Gametoak

Giza gametoak obulua (gameto emea) eta espermatozoidea (arra) dira.

Ernalketa

Gameto arrak eta emeak bat egitea da, eta bat egiteak zigotoa eratzen du.

Enbrio Garapena

Zigotoa eratzen hasten denetik izaki bat sortu arte gertatzen den prozesua da.

Jaiotza

Amaren gorputzetik gizaki berri bat ateratzea da.

Gizonaren Ugaltze Aparatua

Barrabilak

Gonada arrak dira eta sabelaldeko barrunbeen kanpoaldean daude, eskrotoaren barruan.

Bide Genitala

Uretrak, epididimoak eta hodi deferenteak osatzen dituzte.

Zakila

Organo zilindrikoa da eta amaieran zabaldu egiten da.

Guruinak

Guruin endokrinoak dira eta hodi deferenteetara isurtzen dituzte beraien jariakina.

Emakumearen Ugaltze Aparatua

Obulutegiak

Gonada emeak dira eta beraien itxura almendra baten antzekoa da.

Bide Genitalak

Falopioren tronpak, umetokia eta baginak dira.

Bulba

Larruazalaren ezpainek osatzen dute.

Gametoak

Sexu bidezko ugalketan espezializatutako zelulak dira.

Espermatozoideak

Zelula txiki eta mugikorrak dira eta barrabiletan eratzen dira. Atal hauek dituzte:

• Burua: Bertan nukleoa dago.
• Erdiko atala: Bertan mitokondrio asko daude.
• Isatsa: Flagelo luzea da.

Espermatogenesia

Tubulu seminifero luze eta finetan (barrabilak) hasten da eratzen eta horien hormetan hozi zelulak daude. Etengabe biderkatzen dira eta hori pubertaroan hasten da.

Obuluak

Zelula handi eta mugiezinak dira eta nutrizio substantziak dituzte.

Obogenesia

Obuluak eratzeko prozesua. Obuluaren atalak:

• Nukleoa: Kromosomak ditu.
• Zitoplasma: Barnean nutrizio substantzien gordailua (biteloa) dauka.
• Mintza: Obulua babesten duten substantziak ditu barnean.

Obogenesia: Obuluak obulutegietan eratzen dira. Emakumea izango dena obulu asko eratzen dira bertan. Pubertaroan obuluaren heltze ziklikoa hasten da eta prozesu horri obulazioa esaten zaio.

Obulutegi-Zikloa

Folikulu Hazkuntzaren Fasea

1. eta 14. egunaren artean gertatzen da eta hipofisiak, garunaren oinarrian dagoen guruin endokrinoak, jariatzen ditu. Hau gertatzen denean, estrogenoak produzitzen dira. Estrogenoak obarioek edo obulutegiek sortzen dituzten hormona sexualak dira.