Gizarte Segurantza Espainian: Historia, Erakundeak eta Babesa

Gizarte Segurantzaren Historia Espainian

1900: Lehen Gizarte Asegurua

Lan Istripuen Legearekin lehen Gizarte Asegurua sortu zen.

1908: Aseguruen Institutu Nazionala

Aseguruen Institutu Nazionala agertu zen, Gizarte Segurantzako lehen sistema.

Gizarte Segurantzako Lege Orokorra (2015)

Gizarte Segurantzari buruzko arau nagusia Gizarte Segurantzako Lege Orokorra da, 2015ean aldatua izan zena.

Konstituzioa (41. Artikulua)

Konstituzioak, bere 41. artikuluan, Gizarte Segurantza edukitzeko eskubidea jasotzen du:

Botere publikoek herritar guztiontzat Gizarte Segurantzako araubide publikoari eutsiko diote; sistema horrek gizarte laguntza eta prestazio nahitaezkoak bermatuko ditu beharrizan egoeratan, eta, batez ere, langabezia kasuetan.

Gizarte Segurantzako Erakunde Publikoak

Gizarte Segurantzako Sistema Kudeatzen duten Erakundeak

• Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (INSS): Prestazio ekonomikoak kudeatu eta ordainketak agintzen ditu.
• Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Orokorra (TGSS): Sistemako ekonomia eta finantza baliabideak bateratzen ditu. Eskumena du gai hauetan: enpresen inskripzioan, langileen afiliazioan, langileen altan eta bajan, kotizazioen kudeaketan eta kontrolean, eta kuoten bilketan.
• Itsasoko Gizarte Institutua (ISM): Itsas langileen prestazioak jasotzeko eskubidea kudeatu, administratu eta aitortzen du.
• Enplegu Zerbitzu Publikoa (SEPE): Langabezi prestazioa kudeatzen du.
• Adinekoen eta Gizarte Zerbitzuen Institutua (IMSERSO): Pertsona helduen eta mendekotasun egoeran daudenen prestazioak kudeatzen ditu.
• Gizarte Segurantzaren Informatikako Gerentzia: Informazioaren eta komunikazioaren teknologia berrien erabilerarekin eta aplikazioarekin lotutako guztiaz arduratzen da.

Gizarte Segurantzaren Babes Eginkizunak

Prestazio Kontributiboa

Espainiar estatuko langileei, biztanleei eta beraien familiei zuzenduta dago:

• Besteren konturako langileak
• Autonomoak
• Kooperatibetako bazkideak
• Funtzionarioak
• Ikasleak
• Espainian bizi ez diren espainolak, bizi diren herrialdeko ezaugarriekin
• Laneko baimena duten atzerritarrak

Prestazio Ez Kontributiboa

Inoiz kotizatu ez dutenei edo prestazio kontributiboa izateko adina kotizatu ez dutenei eta Espainian bizi diren espainiar guztiei ematen zaie. Honako hauek hartzen ditu barne:

• Osasun laguntzarako prestazioak
• Ezintasunagatiko prestazioak
• Erretiro prestazioak