Gizarteratzea: Definizioa, Garrantzia eta Prozesua

Gizarteratzea: Definizioa eta Oinarriak

Gizarteratzea deitzen zaio gizakia gizartearen oinarrizko elementuak ikasiz eta barneratuz (hizkuntza, ohiturak,…) eta elementu horiek beren nortasunaren egituraren osagai bihurtuz identitate zehatzeko pertsona autokontziente bilakatzen den prozesuari. Horrela, bizi diren gizarteko kultura bereganatuz bihurtzen dira gizabanakoak gizartekide eta beren nortasuna osatzen dute aldi berean.

Soziologo askok adierazi dute funtsezko gertakari biologiko bat dagoela prozesu honen oinarrian.

Oinarri Biologikoa eta Giza Dependentzia

Sortzen denean, inolako babesik gabe eta hartzen duen taldearen mendean dago guztiz gizakia. Gizakiaren dependentzia-aldia, jaiotzatik gutxi gorabehera lehen urtemugara arte luzatzen dena, berezia da.

Aldi honetan, beste animalien kasuan amaren barnean gertatzen diren garapen garrantzitsu batzuk giza organismoak amaren sabeletik kanpo bizi ditu. Horregatik, giza organismoaren garapen biologikoa ez da gizartean hasi orduko bukatzen.

Hau da, garatzen ari den gizakia bere ingurune naturalarekin (sortu den lurraldearen ezaugarriekin) ez ezik, kultura eta gizarte ordenamendu jakin batekin ere jartzen da harremanetan, zaintzen duten besteek eskaintzen diotenarekin, alegia.

Gizaki zehatza, espazio eta denbora jakin batzuetan beste gizakiekin eta naturarekin bideratzen dituen harremanen sintesia da.

Kultura eta Gizartearekiko Harremana

Gizakia ez da gizartean jaiotzen; gizartean bizitzeko joera du jaiotzen denean, gizarte horretako partaide bihurtuko da gero. Hau da, gizaki orok du bere bizitzan gizarteratzearen beharra sentitzen duen uneak, eta egokitu zaion gizartearen arauak barneratzen ditu prozesu horretan.

Gizarteratzeak gizartekide bihurtzen du gizabanakoa, taldearen arauen barneratzearen bidez. Halatan, gizarteratzea gizabanakoa gizartean eta gizartea gizabanakoagan sarrarazten duen prozesua da, honen bidez gizabanakoa gizartekide eraginkor bihurtzen delarik.

Gizabanakoaren jokabidea bideratu eta orientatzen du gizarteratzeak; gizabanakoak aukera asko ditu pentsatu, sentitu eta jarduterakoan, eta gizarteratze prozesuan garatzen du, hain zuzen ere, muga zehatzak dituen halako jokabidea.

Taldearen arauei jarraituz, ohikoa eta onargarria den horretara mugatzen da jokabide hori, hau da, kultura jakin batera moldatzen da.

Ezin gara, horrenbestez, gizaki eredu bakar batez mintzatu, kontuan harturik arauak edo kulturak hainbat direla gizaki izan, bihurtu edo sentitzeko erak.

Zera da kultura:

• Balioak
• Sinboloak
• Arauak
• Sinesteak
• Ohiturak
• Debekuak

Elkarreraginaren eta Loturen Garrantzia

Alabaina, ezinbestekoak dira betekizun batzuk gizarteratzea gauza dadin. Beharrezkoa da, lehenik, elkar eragina, hau da, gizakiak beste gizaki batzuekin jardutea.

Gizarte loturarik ez duen gizakia ez da gizarteratzen.

Ez da aski haurrari garapen fisikoa ziurtatuko dioten zaintzak eskaintzea; gizartean bizi behar du, besteekin jardun. Beharrezkoa du:

• Komunikazioa
• Afektua
• Gorputzen bidezko kontaktua

Premia hauek ez dituzte derrigorrez pertsona jakin batzuek bete behar. Gurasoek hartu ohi dute ardura hori, baina ez dago berez inolako oztoporik beste pertsona batzuen erantzukizuna izan dadin.

Gizakiaren garapena ume-umetan besteekin eratzen diren lotura egonkorren baitan dago funtsean.

Haurraren Rol Aktiboa Prozesuan

Bigarrenik, elkarreragite prozesu horretan haurrak ez du paper guztiz pasiboa jokatzen, eraginkor ere azaltzen baita gizarteratze prozesuan.

Gizarteratzeak ez du programazio informatikoen antzik, haurrak topo egiten dituen eragin guztiak pasiboki irentsi beharko balitu bezala. Horrelako zerbait gertatuko da agian jaio berritan, baina elkar eragiten hasiko dira berehala bera eta zaintzen dutenak; ikasten ari da haurra eta ikasten ari dira zaindariak ere: aita izaten ikasten, ama izaten ikasten…

Bizitza Osoko Prozesua

Haurtzaroan ikasten dugu:

• Hitz egiten
• Ona eta txarra bereizten
• Adinaren eta sexuaren rolak zehazten

Une hartatik garai adinduenera bitarte, ikaskuntza eta moldaera berriak etengabe gertatzen den prozesu jarraitua da gizakiaren bizitza.

Gizarteratze Une Garrantzitsuak

Adibidez, gizarteratze prozesuak gizabanakoaren bizitzan sakonki bizi diren uneak dira:

• Eskola
• Amatasuna edo aitatasuna
• Lehen lana
• Langabezia
• Jubilazioa
• Ezkontza
• Emigrazioa

Hortaz, pertsona helduak inoiz ez du bere bizitzan gizarteratze prozesua uzten.