Hinduismoa eta Budismoa: Oinarrizko Kontzeptuak eta Praktikak

Hinduismoaren Ideia Nagusiak

Hinduismoaren funtsezko kontzeptuak hauek dira:

• Dharma: Unibertsoaren funtzionamenduaren legea.
• Denbora ziklikoa: Denboraren ikuskera ziklikoa, lineala izan beharrean.
• Errenkarnazioa: Giza bizitza behin eta berriz birjaiotzen da.
• Karma: Norbanakoaren ekintzen ondorioak; hauen arabera, errenkarnaziotik askatu daiteke ala ez.

Jatorria

Hasieran, Brahma (izaki absolutua, espiritua) eta Maya (materia) zeuden, eta hortik sortu zen mundua.

Gizakiaren Helburua

Gizakiaren helburu nagusia errenkarnaziotik (gorputzetik) askatzea da.

Nola Lortu Askapena?

1. Mortifikazioaren bidez.
2. Aszetismoaren (meditazioaren) bidez.

Egitura Soziala (Kastak)

1. Brahmanak (apaizak): Otoitz egitea eta Brahmarekin bat egitea.
2. Kshatriyak (gerlariak): Hiria defendatzea eta ordena mantentzea.
3. Vaishyak (merkatariak, artisauak, langileak): Lan egitea eta munduko ondasunak sortzea.
4. Shudrak (zerbitzariak): Goi-mailakoei zerbitzatzea.
5. Pariak (kasta gabekoak): Gizartetik kanpo daude.

Hiru Betebehar Nagusiak

1. Kastaren legea betetzea.
2. Bizitzaren legea betetzea.
3. Norbanakoaren jokaera legea betetzea.

Hinduismoaren Printzipio Garrantzitsuenak

1. Dharma: Unibertsoko ordena.
2. Ahimsa: Bizi guztiak errespetatzea.
3. Karma: Jokaera zuzenak izatea.
4. Samsara: Betiko itzulera ziklikoa.
5. Moksha: Askapenerako bidea.

Budismoa

Budismoaren arabera, zorigaiztokoak gara zoriontasuna gauza materialetan (gauzak eta pertsonak) bilatzen dugulako. Betiko zoriontasuna lortzeko, ezin gara gauza materialetan oinarritu, hilkorrak direlako. Zoriontasuna nirvanaren bidez lortzen da (norberaren existentzia ezabatzean, oinazea ezabatu eta huts absolutuarekin edo Brahmarekin bat egitean).

Budismoaren Lau Egia Nagusiak (Aske Izateko)

1. Gure bizitza oinazea da.
2. Bizitzeko gogoa da sufrimenduaren zergatia (nahi ditugun gauzak lortzen ez baditugu, edo lortu baina galtzearen beldurra dugulako; horrek zorigaiztoko bihurtzen gaitu).
3. Birjaiotzera kondenatuta gaude.
4. Nirvana: Errenkarnaziotik askatzeko ekintza.

Portaera Etikoa

1. Egiak esatea.
2. Jarduera zuzena (ekintza onak).
3. Jarrera zuzena (pertsonekin ondo portatu).
4. Jakinduria lortzea.
5. Gogoeta zuzena.
6. Ezagutza zuzena.
7. Gogoeta egitea.
8. Ahalegin zuzena.
9. Eginbehar zuzena (diziplina, ohitura, esfortzua).
10. Arreta zuzena (gauza garrantzitsuetan arreta jarri).

Yoga

Yoga ariketa bat da, non gorputzaren eta arnasaren kontrola lortzen den bizi-energia askatzeko.