Hiri Egitura eta Lurzoruaren Erabilera

Lurzoruaren Erabilera eta Gizarte Egitura Hirietan

c) Lurzoruaren erabileran: ohiko multifuntzionalitatearen ordez murrizketa ezarri da, apurka-apurka. Auzo degradatuek erabilera tradizionalak galdu dituzte. Sektore berrituak erabilera tertziarioetan espezializatzen dira.

d) Gizarte arloan: alde zaharretako berezko gizarte-nahastearen ordez, gizarte-polarizazioa ezartzen da apurka. Horri aurre egiteko, erdi-mailako klaseak ezartzera sustatzen dira.

Periferiako Egoitza Auzoen Tipologiak

Zenbait tipologia dituzte eta gizarte-homogeneotasun handia dute, lurzoruaren prezioaren eta zentrotik dagoen distantziaren ondorioz.

• Legez kanpoko etxe-auzo marjinalak: legez kanpoko lurzoruan sortu, landa-lurrean edo lur berdeetan, eta ez dute hirigintza-antolakuntzarik izaten. Etxebizitzak hondakin-materialekin eraikitzen dira.
• Sustapen ofizialeko etxebizitza-auzoak: 1940 eta 60 artean garatu ziren gehien. Bilbo hiriko auzo asko sortu zituzten, familia bakarreko etxebizitzekin, eta monotonia eta eraikuntza-kalitate eskasa zituzten.
• Sustapen pribatuko etxebizitza-poligonoak: 1960tik aurrera sortu ziren. Bilbe irekia zuten eta bloketan antolatu ziren, eta etxebizitzen artean espazio zabalak utzi ziren. Laster, altueran egindako itxurako blokeak hedatu ziren.
• Patio-etxebizitzako auzoak: 1980 eta 1990ean sortutako etxebizitzak, dentsitate txikiagoa eta patioari erabilera kolektiboa ematen diote, pribatua edo publikoa.
• Familia bakarreko etxebizitza inguruak: periferian dira nagusi 1980ko hamarkadatik aurrera. Bilbe irekia dute eta erdi-mailako klaseak naturarekin harremanetan egon nahi zuen, eta automobila hedatu egin zen.

Periferiako Industria eta Ekipamendu Inguruak

Hauek hirian sartzeko bide nagusien ondoan ezartzen dira, hiritik hurbil egoteko eta lurzoru ugari prezio merkean dagoelako.

• Industria inguruetan: 1950eko eta 1960ko hamarkadetako industria-poligonoak daude, ondo planifikatuta edo desantolatuta, eta kasu batzuetan enpresa berriak berritu ziren.
• Ekipamendu inguruak: gaur egun jarduera ekonomikoak hiri-periferiara deszentralizatzearen emaitza dira. Ohikoenak, ikastetxeak, osasun-zentroak.

Definizioak

• Alde Zaharra: Jatorritik eta XIX. mendearen erdialdean industrializazioa hasi arte urbanizatutako hiriaren zatia da, egungo hiriaren azalera txikia hartzen duena eta kultura-balio handia izan ohi duena.
• Zabalgunea: XVIII. baina batez ere XIX. mendean (batzuetan XX. mendean) hiri-hazkunde nahaspilatuari eman zitzaion erantzun eta urbanizazio planifikatua izan zen. Auzo historiko edo zaharren ondoan burgesia bizitzeko egin ziren auzo berriek osatzen dituzte, eta berezko ezaugarri fisikoekin.
• CBD: Central Business District esan nahi du eta hiri-merkataritza eta negozio-jarduera elkarretaratzen duen hiriaren partea da, normalean zabalgunean aurkitzen dena eta merkataritza, administrazio, enpresa, banku… handienak biltzen dituena.
• Hiri Hierarkia: Hiriak, garrantziaren arabera sailkatzea, eta bakoitzak dituen biztanleak eta sortzen duten hiri-sisteman betetzen dituzten funtzioen araberako mailaketari deritzo.
• Metropoli Ingurua: Hiri handi bat inguratzen duen hiri-eremuari deritzo. Eremuan udal independenteak egon arren, hiri nagusiarekin harreman ekonomiko estuak izaten dituzte.