Hirugarren Sektorea: Arrazoiak eta Ezaugarriak

Tertziarizazioa: Arrazoiak

1. Bizimaila igotzeari esker, zerbitzu gehiago kontsumitzen dira. 1960ko hamarkadatik aurrera, nekazaritza eginkizunak mekanizatu egin ziren eta nekazaritza arloan lan egiten zutenak hirugarren sektorera igaro ziren.
2. Industriaren bilakaerak mesede egin dio hirugarren sektoreari, zerbitzuen hazkuntza bultzatu baitu, hala nola garraioa edo finantza arloa. 1975eko krisiaren eraginez, industriako langabetu asko hirugarren sektorera joan ziren, eta industria modernoak, teknologia berrien eraginez, tertziarizatzeko joera hartu du.
3. Hirugarren sektoreko jarduera batzuk garatzean (turismoa, ostalaritza, garraioa...), aisiarako zerbitzuak sustatu dira. Zerbitzu publikoek ere gora egin dute (administrazio europarra, adibidez), eta ongizate estatuaren eraginez, hezkuntza eta osasuna suspertu dira.
4. Emakumeak lan munduan sartzean, hirugarren sektorean lan egin dute. Horren eraginez, beste zerbitzu batzuk bultzatu dira, hala nola haurtzaindegiak eta etxeko laguntza zerbitzuak.

Hirugarren Sektorearen Ezaugarriak

Hirugarren sektorea heterogeneoa da eta modu askotan sailkatu daiteke. Helburuen arabera, bi taldetan banatzen dira:

• Zerbitzu pribatuak: Enpresa pribatuek egiten dituzte, bezeroek ordaindutako diruarekin. Ondorioz, helburua onura ekonomikoa lortzea da. Espainian, mota horretako zerbitzuak dira nagusi eta BPGaren zati handiena osatzen dute.
• Zerbitzu publikoak: Estatuak edo administrazio publikoak ematen dituzte, zergen bidez lortutako diruarekin. Helburua gizarteari zerbitzuak ematea da; hori dela eta, batzuk defizitarioak dira (osasuna eta hezkuntza, adibidez).

Hirugarren Sektoreko Jardueren Azpisektoreak

Hirugarren sektoreko jardueren azpisektoreak lau taldetan banatzen dira:

• Enpresei zerbitzuak ematen dizkietenak: aholkularitza, merkatuko ikerketak, publizitatea... BPGari egindako ekarpenari dagokionez, lehenengoak dira, eta enplegua sortzeari dagokionez, hirugarrenak.
• Banaketa zerbitzuak: posta, garraioa, komunikazioa... Merkataritza, enpleguari dagokionez, lehen postuan dago. Garraioa eta komunikazioak, berriz, hirugarrenak dira, bai BPGari dagokionez, bai enpleguari dagokionez.
• Gizarte zerbitzuak: osasuna, hezkuntza eta herri administrazioa dira. Herri administrazioak eginkizuna du, eta enpleguari dagokionez, bigarren tokia du. Hezkuntzak eta osasun publikoak enpleguari eta BPGari ekarpen txikia egiten diote, prestazio horien zati bat pribatizatu egin delako.
• Kontsumitzaileari zerbitzuak ematen dizkiotenak: ostalaritza, konponketak, aisia, kultura... Ostalaritza eta aisia jarduerek hazkundea izan dute gastatzeko gaitasunean, eta laugarrenak dira BPGari eta enpleguari dagokionez.

Hirugarren Sektorearen Ezaugarriak Espainian

Zerbitzuen enpresak kopuru osoaren %80 dira; gehienak merkataritzarekin lotutakoak dira, baita enpresei ematen zaizkien zerbitzuak, turismoa eta garraioa ere. Gehienak ETEak dira. Biztanleria aktiboaren %70ek lan egiten du sektorean.

Zerbitzuen garapen ekonomikoak zenbaitetan bizimaila handia adierazten du; hala ere, batzuetan, beste bi sektoreak gutxi garatuta daudela esan nahi du.

Teknologia berriak gehitzeak zerbitzuak emateko modu berriak ahalbidetzen ditu, adibidez, etxetik lan egitea edo urrutiko lana.