Historiaren azterketa: iragana eta oraina ulertzeko gida

Historiaren azterketa: Iragana eta Orainaren Ulermena

Historiaren azterketa

Aztertzen: Gizarte mota ezberdinen iragana eta oraina ikuspegi global batetik, kontutan izanik prozesuetan gertatzen diren aldakuntzak eta irauteak.

Zehazten: Maila desberdinen arteko interdependentzia (teknikoa, ekonomikoa, soziala, politikoa, ideologiko-kulturala).

Azaltzen: Gertakarien kausa erreal eta intentzionalak.

Eskatzen: Iturburuen erabilera (idatziak, irudiak, ahozkoak, materialak...).

Ezaugarria: Historiaren ezagupenak behin-behineko izaera hobetgarria du.

Greko-erromatar Aroa

Sei jakintzagai: Antro, Hist, Eko, Geo, Zuz, Pol.

• Gizarte, giza izaera eta hiri/herrien arteko harremana hobeto ezagutzeko.

Pertsonaia garrantzitsuak: Xenophonte, Anaximandro, Platon, Justiniano.

Neolitikoa

Janariaren historia, ekologia eta nutrizioa. Osasuna eta gaitzen bilakaera. Animaliek zibilizazioan eta ekonomian egindako ekarpena. Ekonomia mota eta bizimoldeen iraupena.

Paleolitikoa

Jakintzagaiak

• Iturri arkeologikoak
• Arrazoiketa zientifikoa
• Ondarea
• Aniztasuna
• Aurrerabideak eta atzerapausoak

Giza izaeraren ezaugarriak eta oinarrizko beharrak. Teknologia eta aurrerabideak. Ingurugiroa eta inguruko baliabideen erabilera. Kutsadura eta hondakinak. Bizitzaren inguruko sinesmenak. Elkarbizitza. Genero ikuspegia.

Stearns

Ezaugarriak: Nola bereizten den eta zeren arabera aldatzen den. Ekarpena: Iraupena? Gaur arte? Balioa? Eskualdea? Globala? Arazoa: Zeintzuk? Erantzuna?

Harremana: Mota? Zer eragin zuen? Hedapena: Hasiera eta amaiera?

Gure ezaugarriak? Zergatik begiratu atzera? Berrikuntza, hurrengo garaietarako baliagarria? Nola izan? Arazoak konpondu? Nola? Ekarpenak betirako? Ahaztu?

Erreferentzia bibliografikoak

• Mi primer atlas de prehistoria. Cuando el mundo era un niño. (Arsuaga, J.L., 2008)
• La prehistoria explicada a los jóvenes (Clottes, J, 2002)
• Pequeño diccionario de arqueología (Piaget, R 2009)

Hezkuntza baliabideak

• Aldizkariak: Cuadernos de pedagogía, Aula de innovación educativa, Perspectiva escolar, Hikhasi, Jakingarriak, Tantak
• Liburuak: Introducción a la prehistoria explicada a los niños/jóvenes, Breve historia de la prehistoria para niños y jóvenes

Ikerketa metodoaren sekuentzia

Arazoak

• Tokiko erreferentzia falta.
• Anekdotak, ezaugarri orokorrik gabe.
• Kontzeptuak azaldu gabe.
• Gertaerak mapen bidez ez irudikatzea.
• Erdi Aroaren ezaugarriak era abstraktuan azaltzea.
• Era orokorregian azaltzea, Euskal Herria erreferentzia gabe.
• Garaiko agirien lekukotasuna galtzea.

Biztanleriaren geldialdia

Bi bide daude biztanleriaren hazkundea geldiarazteko:

• Prebentiboa: Jaiotza-koefizientea gutxitzea (kontzepzio moralaren bidez)
• Hilkortasun-koefizientea: Gerra, gosea, izurriteak

Gizarte zientzien didaktika

Haurrak gizartean txertatzeko eta parte hartzeko, haurrek baliotsuak diren ezagutza sozialak antzeman eta ezagutu behar dituzte. Zientzia eta ezagutza horiek eskolako ikasgela giroan planteatzen dira arazoak ulertzeko (trebetasunak landu, gogoetak eta bideak eskaintzeko).

Erreferentzia bibliografikoak

• Grao
• Paidos Argentina
• Síntesis
• Ediciones Morata
• Didáctica de las ciencias experimentales y sociales. Iber.
• Enseñar CCSS. Reidics.

Ezagutza motak

Magikoa, mitikoa, filosofikoa, erlijiosoa, zientifikoa, egunerokoa.

• Sineskizunak ez dira sistematikoki frogatzen > Sineskizunak froga eta egiaztapen saiakerak egin.
• Barne kontraesanak eta kontrajarriak diren iritziak onartu > Kontraesanak gainditzeko eta zientziaren artean adostasunera iritsi.
• Kontzeptu anbiguoak eta zehaztasun gutxi. Gizartze bakoitzari dagozkion kontzeptu prototipoak onartuz > Argi eta zehazki definitu kontzeptuak, komunitate zientifikoaren adostasun eremua jasoz.

Giza izaeraren ezaugarriak edo aldagaiak: Gizaki sortzailea, soziala, morala eta erlijiosoa, historikoa, komunikatzailea, ibiltaria, arrazoiduna, animalia politikoa, homo faber, homo ludens.