Hominidoen bilakaera eta gizakiaren ezaugarri bereziak

Gaurko gizakiaren aurreko hominidoak

Jarraian, gaurko gizakiaren aurretik izan diren hominidoak deskribatzen dira, baita Homo sapiens neanderthalensis eta Homo sapiens sapiens ere.

Hominido nagusiak

• Australopitekoak

  Oihanean bizi ziren, duela hiru milioi urtetik milioi bat urtera bitartean. 500 cm³-ko garezur-edukiera zuten eta hankabikoak ziren.

• Homo habilis

  Australopitekoaren garai berekoa zen, baina Homo habilis-ek kopeta zabalagoa zuen, 700 cm³-ko garezur-edukiera, eta bizimodu desberdina: eremu zabaletan bizitzen hasi zen, familiatan antolatuta, eta txabolak nahiz tresnak egiten zituen.

• Homo erectus

  Duela milioi bat eta erdi urtetik 300.000 urtera bitartean bizi izan zen. Hankabikoak izateaz gain, zutik ibiltzen zen, 900 cm³-tik 1.200 cm³-ra bitarteko garezur-edukiera zuen. Duela gutxi arte uste izan da Homo erectus-etik bi espezie sortu zirela: Homo neanderthalensis eta Homo sapiens.

Homo sapiens-en bilakaera

• Homo sapiens

  Duela 100.000 urte sortu zen, Afrikan eta Ekialde Hurbilean, eta duela 40.000 urte Europan. Hasieran nomadak ziren, eta ehiza zuten bizibide; gero, nekazaritzan eta abeltzaintzan ere hasi ziren. Armak eta tresnak egiten zituzten, baita jantziak eta apaingarriak ere.

• Homo neanderthalensis

  Homo sapiens-en antzekoa zen, baina hala besoak nola zangoak laburragoak zituen. Gihar sendoak zituzten, eta ondorioz, pisu handiagoa, eta hezurren bolumena ere handiagoa. 1.500 cm³-tik 1.600 cm³-ra bitarteko garezurra zuten.

• Homo sapiens sapiens

  Homo sapiens-en subespezie bat da, Homo generoko eta hominido guztien artean bizirik dirauen bakarra. Cro-Magnon-eko gizona ere deitzen zaio, gizaki modernoaren aurreneko kontzeptua. Afrikako jatorriko subespezie bat da, duela 45.000 eta 100.000 urte inguru agertu zen mundu osoan, Antartika barne.

Gizakiaren eta animaliaren arteko ezberdintasunak

Ezaugarri biokimikoak eta genetikoak

Ezaugarri biokimikoei eta genetikoei dagokienez, desberdintasunak daude.

Ezaugarri anatomikoak

Anatomiari dagokienez, berriz, gizakiok eta antropoideek oso ezaugarri desberdinak ditugu. Hauek dira nagusiak:

• Hortz eta masailezur txikiak.
• Eskuaren forma eta trebetasuna.
• Bi hanketan eta zutik ibiltzeko gaitasuna.
• Garunaren garapen handia.