Indar kontzerbakorrak

Clasificado en Otras materias

Escrito el en vasco con un tamaño de 2,45 KB

Hizkuntza bakoitzak bere bideak dituzte hitz berriak sortzeko. Euskarak bost modu ditu: 1-MAILEGUTZA: hizkuntza batek beste izkuntetatik hitzak artzeari estaen zaio mailegutza. Gehienetan hizuntza aulenak jasotzen dituzte maileguak, eta indar ggeiago duena izan ohi da emailea. Hizkuntza hartzaileak bere arau fonetikoetara egokitzen du mailegatutako hitza. Euskera historian zehar hizkuntza askorekin eggon da harremanean. Hizkuntza horietatik guztietatik mailegatu ditu hitzak. Zeltiarretatik  ez daude asko baina haeuek dira batzu( zilar,hogei,hartz,Deba). Latinetik hartutako hitzak berriz asko dira, euskaldunak erromatarrek ekarritako kulturara egokitu ziren, eta haien kontzeptu eta tresna askoren izenak hartu zituzten(legem-lege,scholam-eskola). Arabiatik( atorra,alkandora,alkate). Erromantzeetatik(leku,zeru). Hizkuntza batek elementu ugari mailega ditzake( hitz osoaak,atzizkiak,kalkoak...) 2- ELKARKETA hitz elkartua osatzen da bi elementu,bakoitzak bere aldetik esanahia dutenak, elkartutakoan. Elkarketak elipsidunak eta elipsigabeak izan daitezke. Elipsidunak - izena+izena( eskola kontseilu-eskolaren kontseilua)-aditzoina+izena(jangela-jateko gela)-aditzoina+adjetiboa(ezkonberri-ezkondu+berri)-emendiozko elkarteak "eta" ezabatuz(seme-alabak/semeak eta alabak). Elipsigabeak juntaposizioak- izena+adjetiboa(udaberria-uda+berria). 3-ERATORPENA  esanahia duen hitz bati esanahirik gabeko elementu bat erantsiz sortzen dira hitz eratorriak( ari,gile,gin,keta,kizun...). 4-SABALKUNTZA SEMANTIKOA  hitz baten jatorriko esanahiari beste bat erantzi esaten zaio zabalkuntza semantikoa. Adibidez sagu hitzak hainabat esanahi ditu. 5-BERREZAPEN LEXIKALA berrezarpen lexikala deritzo zaharkitutzat,erabilera esparru txikikotzat, edo ia galdurik dagoen hitz bat berreskuratzeari, eta beste esanahi erabiltzeari.

Entradas relacionadas: