Industria Iraultza: Demografia, Ekonomia eta Gizartea

Lehen Industria Iraultza eta Ekonomia

Nekazaritza Iraultza

• Zergatia: Jaiotza ugari, heriotza tasak jaitsi, nekazaritza aurrerapenen ondorioz.
• Ondorioak: Biztanle kopurua hazteak produktuen eskaria areagotu zuen.

Aurrerapen Teknikoak

Laborantza sistemak aldatu ziren. Norfolk sistema ezarri zen, etengabeko txandak ezarriz.

Jabetza Sistema

Landa irekia (openfield) ez zen emankorra. Herri lurrak hesitu ziren, lur pribatuak bihurtzeko, eta nekazari pobre askok lurrak saldu zituzten.

Industria Garapena

Makinen Fabrikazioa eta Eraldaketa Teknikoak

Eskuko lana makinen bidez egiten zen, energia iturrien bidez mugitzen zirenak (lurrunaren eta uraren bitartez).

Ehungintza Berria

Lurrun makinak erabili ziren:

• Cartwrightek ehun gailu mekanikoa patentatu zuen.
• Richard Robertsek lehen iruteko makina garatu zuen.

Industria Kapitalismoa

Lehenengo industriak txikiak ziren, banakoen edo familien kapitalen bidez finantzatu ziren. Gero eta diru gehiago eskatzen zuten industriek. Kapitala jarri eta kudeaketa bereizteko, sozietate komanditarioak eta sozietate anonimoak sortu ziren.

Garraio Iraultza

Trenbidea

Burdinezko errailetan bagoiak tiratzeko gai zen makina mugikorra asmatu zenean, trenbideak sortu ziren.

Itsas Garraioa

Robert Fultonek lurrun makina nabigaziorako erabili zuenean sortu zen. Lehenengoa ibaietan zehar mugitzen zen, paladun gurpilekin. Itsasoko garraioan ere erabili zen, eta portuak egokitu ziren nabigaziorako.

Ekonomiaren Eraldaketa

Jarduera ekonomikoen garapena bultzatu zen:

• Nekazaritzarako makinak fabrikatuz.
• Garraio iraultza eraginez.
• Merkataritza bultzatuz.

Fabrikek gero eta kapital handiagoak behar izan zituzten finantzatzeko.

Demografia eta Gizarte Aldaketak

Demografiaren Bilakaera

Zergatiak

• Elikadura hobetzea.
• Heriotza tasak jaistea.
• Medikuntzarako aurrerapenak.
• Hiri higienean aurrerapausoak.

Ondorioak

Aldaketa horiek Mendebaldeko Europako herrialdeei eragin zieten lehenengo, eta Amerikarako eta Ozeaniarako emigrazio handia eragin zuten.

Gizarte Egitura Berria

Burgesiaren Gorakada

Burgesia goranzko gizarte klasea izan zen. Aginte politikoa eskuratu zuen eta aberastu egin zen ekonomia-jardueren bidez.

Hirien Hedatzea

Industriak hirien ondoan zeuden. Milioika pertsona joan ziren landa eremuetatik hirietara, fabriketan lan egiteko.

Nazioen Pisua

Herrialde baten pisua industrializazio mailaren arabera neurtzen hasi zen, hedaduraren edo gaitasun militarren ordez.