John Dalton-en Atomu Teoria

1803. urtean John Dalton britaniar zientzilariak TEORIA ATOMIKOA aurkeztu zuen:  Materia osoa atomo izeneko partikula zatiezinez eta oso txikiz osatuta dago (ezin dira mikroskopioz ikusi).  Elementu kimiko batean, atomo guztiak berdinak dira eta beste elementu kimikoren desberdinak.  Konposatu kimiko bat proportzio finkoan konbinatzen diren 2 elementu edo gehiagoren atomoz osatuta dago.

Substantzia bakuna Konposatu kimikoa

Atomo (elementu kimiko) mota batez osatuta. - O2 (oxigenoa) - H2 (Hidrogenoa) - Fe (Burdina/Hierro) Atomo mota bat baino gehiagoz osatuta. Proportzio finkoan konbinatzen dira. - H2O (Ura) - C6H12O6 (Glukosa/Azukrea) - CO2 (Karbono dioxidoa) 1. 1. Elementu kimikoen atomoak  Gaur egun, 118 elementu kimiko daude.  Elementu kimikoak adierazteko ikur bat erabiltzen da.  Lehen letra elementuaren iniziala da (grezieran edo Latinean) eta maiuskulaz adierazten da. • Elementu kimiko guztiak taula periodikoan agertzen dira. • Zazpi ilara  Periodoak • Hamazortzi zutabe  Taldeak • Lauki bakoitzean elementu kimiko bat dago.

Atomo isolatuak

Naturan isolatuta dauden atomo bakarrak taula periodikoko 18. taldekoak dira (gas geldoak). Oso egonkorrak dira, horregatik aske daude. Adib: He  Molekulak Bi atomo edo gehiago elkartzen direnean molekulak osatzen dira. Beti proportzio berean konbinatzen dira. 1. 2. - Atomoak, molekulak eta kristalak Substantzia bakun molekularrak Konposatu kimiko molekularrak Elementu bakarrez osatuta daude Elementu bat baino gehiagoz osatuta daude

Kristalak

Kristalak oso atomo kopuru handia era ordenatuan biltzen duten solidoak dira. Atomo kopurua kristalaren tamainaren araberakoa da. Substantzia bakun kristalinoa Konposatu kimiko kristalinoa Atomo (elementu kimiko) mota berdinez osatutako solido handiak dira. - Diamantea (C atomoak) - Cobrea (Cu atomoak) Atomo mota bat baino gehiagoz osatuta. Proportzio finkoan konbinatzen dira. - NaCl (gatza) - SiO2

Aldaketa fisikoak eta kimikoak

2.- Aldaketa fisikoak eta kimikoak  2.1.- Aldaketa fisikoak Materiaren izaera aldatzen ez duten aldaketak dira. Aldaketa gertatu aurretik eta ondoren, formula kimiko berdina du materiak. - Egoera aldaketak (Ur likidoa hozterakoan solido bihurtu) - Substantzien nahasteak (S + Fe nahastuta zein bereizita) -Tenperatura eta tamaina aldaketak (Puxika berotzean tamaina handitu