Karolingiar Aroko Habitatak: Aztarnak eta Menderatze Mekanismoak

- Ezaugarri espezifiko eta konkretuak, ez dute geroko herriekin harremanik. Informazioa XX. mendean heltzen hasi zen, trinkotasun gutxirekin eta sektoreka industuta.

Ezaugarri orokorrak: eraikin tipologia arina (material galkorrak, zutabeak lurrean, estalki begetala, iraupen mugatua, berregin beharra), aniztasun handia etxeetan, atmosfera bakarra (barruan espazio ezberdinak, arotzgintza primitiboa, longhouses, habitat sakabanatuak, etxola hondoak (lur mailan oina, fosil gidari, etxe handien inguruan), teknika edo eraikuntza hauek ezagutzeko berreraikuntzak, zerealak gordetzeko etxe-garaiak eta siloak.

Herrika antolatuta, orubeak (hesiak, espazio handia okupatzen du familia batek, mansoa), eliza erdigunean hilerria ez, nekropoliak zelai artean, orubea juridikoa, korfologia fosilizatua (castella), aleak kontserbatzeko (siloak), herriak mugitu (desplazamendu txikiak, parasitoez beteta etxea, okupatutako lurra emankorra, gaitasunak erakusteko).

VIII. mendean ezberdintasunak ematen hasi ziren. Elizak sortzen joan eta hauekin hilerriak, batzuetan hildakoak orubeetan (tentsioa), erresistentzia boteretsuei.

Monastegiak familiak kontrolatzen hasi ziren, elizak agertzen joan, intzestua debekatu, lana eta festa egunak mugatu, igandea (giru garraio lan, hilobiratzeak) lege zorrotza albazioarengatik, dohaintzaren erabilera kontrol soziala, monastegiak herentziak kontrolatu.

Karolingioan eliza lokalak ugaritu ziren, bi ondorio nagusi kontrol sozialerako:

- Parrokializatzea: parrokiak agertu, mundu lokalaren erdigunea, espazio sakratua 62 pauso.

- Botereak apaizaren figura indartu nahi; maila eskatu eta ondasunak izan lan ez egiteko.

- Autoritateekin lotura duenez, tresna boteretsuak ditu: hamarrena, Erroman desagertutako zerga zena berreskuratu. Apaizak kontrol ekonomikoa. Errentak berak bermatu.

- Apaizak eskumikua, penitentzia eta hilerriaren kontrola, tresna boteretsuak.

- Mundu funerarioaren kontrola: Elizen gerizpean, zelaietatik joan. Bizidunen eta hildakoen komunitatea espazio berdinean, txikiak dira eta hezurrak nahasten dira. Kontrol sozialerako erabilia, besteekin ez zara hilobiratuko (eskumikua), ordainketak bazituen rebertitu ahal zen. Familiaren kontrolerako mekanismoak: eskumiku (kristauen eremutik aldendu), penitentzia (baraualdiak... ezin da bizitzan parte hartu), hilerria.

Honen bidez Europako mendebaldeko herrien hastapenak ematen dira.

- Encellulement - gizartea esparru txikietan antolatzea eta bizitza lokala marko horretatik eramatea. Erletxea bihurtu parrokien bidez. Feudalismoa honen gainetan garatu.

- Dominazio sistema honek mugak ditu (krisiak, erresistentzia). IX. mendetik aurrera abatez ere.