Kimikako Oinarrizko Kontzeptuak: Atomoak, Elementuak eta Loturak

Kimikako Oinarrizko Kontzeptuak

Atomoa: Elkarrengandik bereizitako eta zatiezinak diren partikulak.

Elementuak: Atomo berdinak dituzten substantziak.

Konposatuak: Elementu desberdinetako atomo kopuru zehatzak elkartzen direnean eratzen direnak.

Partikula Subatomikoak

Elektroiak: Karga negatiboa eta masa oso txikia duten partikulak.

Protoiak: Karga positiboko partikulak, elektroiak baino handiagoak.

Neutroiak (N): Protoiaren masa berbera, baina ez karga elektrikorik.

Zenbaki Atomikoa eta Masa Zenbakia

Zenbaki atomikoa (Z): Elementu baten atomoen nukleoak duen protoi kopurua.

Masa zenbakia (A): Atomo baten nukleoan dauden protoi eta neutroi kopuruen batura. A = Z + N.

Isotopoak: Elementu beraren forma atomiko desberdinak, masa zenbaki berdinaz.

Orbital Atomikoa

Orbital atomikoa: Espazioaren eskualde bat, nukleoaren ingurukoa, non oso handia den energia-kantitate zehatz bat duen elektroi bat aurkitzeko probabilitatea.

Taula Periodikoa eta Lege Periodikoa

Taula periodikoa: Elementuak erlazionatzeko eta haien propietate eta portaera kimikoari buruzko informazio baliotsua lortzeko tresna.

Lege periodikoa: Elementuak zenbaki atomiko handiagoaren arabera ordenatzean, haien propietate fisiko eta kimiko ugari erregulartasun periodikoz aldatzen da.

Konfigurazio Elektronikoa

Konfigurazio edo egitura elektronikoa: Elementu baten atomoetako elektroiak maila, azpimaila eta orbitaletan nola dauden banatuta adierazten du, energia gutxienekoetatik energia gehienekoetara.

Periodoa: Periodo bakoitzeko elementuen konfigurazio elektronikoaren azken maila bat dator periodoaren zenbakiarekin, eta elementuak geroago ageri dira zenbat eta zenbaki atomiko handiagoa izan.

Lotura Kimikoak

Lotura kimikoa: Substantzien atomoak egonkor elkartuta egonarazten dituzten indarrak.

Lotura kobalentea: Elektroi bikote bat edo gehiago partekatzen dituzten atomoen elkarketa.

Lotura metalikoa: Metaletan ageri den erakarpen-indarra, zehazki elementu hauen artean: ioi positiboak eta ioi positibo horien inguruan higitzen diren balentzia-elektroiak.

Lotura ioikoa: Konposatu ioiko ioi positiboen eta ioi negatiboen artean ageri den erakarpen elektrostatikoa.

Balentzia ioikoa: Atomoek ioi bihurtzean hartzen duten karga elektrikoa.

Molekulen arteko indarrak: Substantzia kobalente molekularretako molekulen artean diharduten erakarpen-indarrak dira.