Klimaren Oinarriak: Prezipitazioa, Tenperatura eta Definizio Gakoak

Klima Sailkatzeko Irizpideak

Prezipitazioaren Arabera

Urteko Prezipitazio Totala

• Oso ugariak (>1000 mm): mendialdeko klima
• Ugariak (>800 mm): klima ozeanikoa
• Urriak (300-800 mm): itsasaldeko klima mediterraneoa / klima mediterraneo kontinentala
• Oso urriak (<300 mm): klima mediterraneo subdesertikoa edo estepakoa
• Oso-oso urriak (<150 mm): basamortuko klima

Lehorte Maila (Hilabete Lehorrak)

• Hilabete lehorrik ez: klima ozeanikoa
• Bi hilabete lehor edo gehiago: klima mediterraneo lehorra
• Zazpi hilabete lehor edo gehiago: klima mediterraneo subdesertikoa edo estepakoa

Prezipitazio Mota (Euria/Elurra)

• Euria edo elurra: batez besteko tenperatura 0°C eta... (ohar osagarria behar da)

Tenperaturaren Arabera

Urteko Batez Besteko Tenperatura

• Hotza (<10°C): mendian
• Freskoa (10-12,5°C): Iparraldeko Submeseta
• Epela (15-17,5°C): Ebro ibaiaren erdialdea, Extremadura
• Beroa (>17°C): Guadalquivir erdialdea; Kostak: Mediterraneoa eta Atlantiko hegoaldea; Kanariak

Anplitude Termikoa (Urteko Tenperatura Aldaketa)

Kostaldean

• Anplitude orokorra: 15-16°C
• Oso txikia (<8°C): Kanariak
• Txikia (9-12°C): Kantauri itsas kostaldea
• Moderatua (12-16°C): Mediterraneoa, Atlantiko hegoaldea

Barnealdean

• Anplitude orokorra: >16°C
• Handia (16-18°C)
• Oso handia (>18°C)

Oinarrizko Kontzeptu Meteorologiko eta Geografikoak

• Ekintza-gunea (ekintza-zentroa): motelki mugitzen diren presio altuko (antizikloiak) edo presio baxuko (beheraguneak/borraskak) sistema handiak dira. Hauek eguraldi mota desberdinen erantzuleak dira.
• Antizikloia: presio baxuagoz inguratutako presio altuko zonaldeak dira. Eguraldi egonkorra eragiten dute, eta haien inguruan haizeek erlojuaren orratzen noranzkoan zirkulatzen dute.
• Beheragunea (depresioa edo borraska): presio altuagoz inguratutako presio txikiko zonaldeak dira. Eguraldi ezegonkorra dakarte, eta haien inguruan haizeek erlojuaren orratzen kontrako noranzkoan mugitzen dira.
• Landaredi potentziala: inguru batean, gizakiaren inolako jarduerarik gabe garatuko litzatekeen landarediari esaten zaio. Klimak guztiz baldintzatzen du.
• Aire-masa: aire-gorputz handi bat da, normalean 1000 km edo gehiagoko hedadura eta hainbat kilometroko zabalera duena. Propietate fisiko homogeneoak (tenperatura eta hezetasuna) ditu altuera jakin bateraino.
• Baliabide naturala: izaki bizidunei arlo ezberdinetan laguntzen dieten naturako elementuak dira baliabide naturalak.
• Arrisku naturala: normalak ez diren, eta intentsitate eta hedadura jakin bat duten fenomeno edo egoera naturalengatik pertsonak edo ondasunak kaltetzeko probabilitatea da; adibidez, uholdeak, lurrikarak edo lehorteak.
• Klima: eskualde bateko atmosfera-egoeren multzoa da, denbora-tarte luze batean behatua. Adibidez, Espainian lau klima mota nagusi aurki daitezke: mendikoa, mediterraneoa, ozeanikoa eta Kanarietako subtropikala.
• Eguraldia: Lurreko leku eta une jakin batean atmosferak duen egoera da. Hainbat elementu meteorologikok definitzen dute, eta meteorologia zientziak aztertzen du.