Lan Kooperatiboa, Galderak eta Sailkapen Taxonomikoak

Zergatik Lan Kooperatiboa?

Argitasunez idazteko gaitasunaren garapena errazten du.

Ahoz komunikatzeko gaitasuna errazten du.

Ikaslegoa hiritar gisa prestatzea ahalbidetzen du.

Gaur egungo lan-merkaturako hobeto prestatzen du.

Ikaskuntza independente eta autozuzendua sustatzen du.

Ikasleen konpromiso gradua areagotzen du.

Ikaskuntza prozesuan partaidetza aktiboa sustatzen du.

Galdera Onek Azalpen Zientifikoen Eraikuntza Gidatzen Dute

Zeintzuk dira galdera onak?

• Zer gertatzen da? Nola aldatzen du? Nola azalduko zenuke…? Zer gertatuko litzateke…?
• Modelo zientifikoak azaltzen laguntzen dutenak…
• Pentsatzen duguna zalantzan jartzea eramaten gaituenak.
• Errealitatea deskribatzen eta interpretatzen laguntzen dutenak…

Kategoria Taxonomikoak

• Domeninua
• Erreinua
• Phylum-Filoa
• Klase
• Orden
• Familia
• Generoa
• Espeziea

Sailkapen Naturalaren Historia Laburra

Linneo (XVIII. mendea)

• Azpimailak erantsi (anatomian eta fisiologian oinarritua): sp (klase zehatzeko ugal daitezkeen organismoetako taldea) eta generoa deskribatu eta nomenklaturako sistema binomiala sortu.
• Organismo bakoitza esleitu zion kategoria handiari: erreinu begetalera edo animalia-erreinura → kategoria bakoitza kategoria progresiboki txikiagotan zatitu zuen.

Haeckel (XIX. mendea) -> protista erreinua sortu: izaki mikroskopikoak= algak, onddoak, protozooak eta bakterioak

Whittaker (1969) -> 5 erreinu

Margulis (1938-2011) 5 erreinuak hobetu (1978) (esaterako algak protoktisten barruan sartu). Teoria endosinbiotikoa (1967). Teoria honek zelula eukariotaen agerpena edo (“eukariogenesia”) deskribatzen du bizitza libreko bakterio desberdinen (“prokariotak”) inkorporazio simbiogenetikoaren ondorioz:

• Animalia-zelulak → 3 inkorporazio
• Onddoen zelulak → 3 inkorporazio
• Landare-zelulak → 4 inkorporazio

Karl Woese (1928 –2012)

• Archaea deskubritu (1977) eta erreinuen gainetik domeninuak proposatu (1991)
• 3 dominio: bakteria, archaea eta eucarya