Landareen Bizitza: Interakzioak, Ugalketa eta Hazien Sakabanatzea

Landareen Interakzioak: Tropismoak eta Nastiak

Landareek inguruneko estimuluei erantzuten diete, beren hazkundea eta mugimenduak horien arabera orientatuz. Bi erantzun mota nagusi daude: tropismoak eta nastiak.

Tropismoak

Tropismoek landarearen hazkundea estimuluaren noranzkoan (edo aurkako noranzkoan) orientatzen dute. Hainbat mota daude:

• Fototropismoak

  Argiari emandako erantzunak dira. Zurtoinak argirantz hazten dira eta sustraiak, ostera, aurkako noranzkoan.

• Geotropismoak

  Grabitateari emandako erantzunak dira. Sustraiak grabitateak erakartzen dituen alderantz hazten dira.

• Idrotropismoak

  Urari emandako erantzunak dira. Sustraiak ura dagoen lekurantz hazten dira.

Nastiak

Nastiak landareen erantzunak dira; zehazki, mugimendu azkarrak dira eta, normalean, itzulgarriak izaten dira. Hona hemen nastien bi adibide:

• Fotonastiak

  Argiari emandako erantzunak dira. Zenbait landarek argirantz orientatzen dituzte beren hostoak eta loreak, eta beste zenbait lore ireki edo itxi egiten dira, eguna edo gaua den arabera.

• Tigmonastiak

  Ukimenari emandako erantzunak dira. Zenbait landarek hostoak tolesten dituzte ukitzen direnean eta landare haragijaleek itxi egiten dituzte hostoak intsektuak haien gainean jartzen direnean.

Landareen Ugalketa

Landareek bi ugalketa mota nagusi dituzte: asexuala eta sexuala.

Ugalketa Asexuala

Landare bakar batetik beste landare batzuk sortzean datza, zelula sexualak sortu gabe. Ondorengo landareak landare amaren berdin-berdinak dira.

Ugalketa Sexuala

Zelula sexualak eratzen dira, arrak eta emeak, eta bat egiten dute beste landare bat sortzeko. Ondorengo landareak bi gurasoen ezaugarriak ditu.

Ugalketa Asexual motak

Ugalketa asexuala oso ohikoa da landareetan eta hainbat modutan gertatzen da. Hauek dira ugalketa asexual mota arruntenak:

• Esporen bidezko ugalketa

  Esporak zelula berezi batzuk dira eta, lurrera erortzen direnean, baldintzak egokiak badira, beste indibiduo batzuk sor ditzakete. Goroldioen eta iratzeen ezaugarria da.

• Ugalketa begetatiboa

  Era askotako zurtoinen bidez ugaltzen dira, hala nola errizomen, estoloien, tuberkuluen eta erraboilen bidez. Zurtoin horiei esker, landareek eguraldi txarreko garaiak jasan ditzakete.

Fruituak eta Hazien Sakabanatzea

Fruituei esker haziak harat-honat zabaltzen dira eta, horrela, landareek ez dute elikagaiengatik edo argiarengatik lehiatu beharrik.

• Animaliek fruituak jaten dituzte, haziak digestio hodian garraiatu eta, ondoren, gorotzekin batera botatzen dituzte.
• Fruitu batzuek animalien gorputzera itsasten diren egiturak eratzen dituzte, garraia ditzaten.
• Fruitu batzuek hegoak edo ileak garatzen dituzte eta, horiei esker, haizeak errazago garraiatzen ditu.