Latinoamerikako Literatura: Idazle Nagusiak eta Boom-a

Latinoamerikako Literatura: Idazle Nagusiak eta Mugimenduak

Latinoamerikako literaturak mundu mailako ospea lortu du XX. mendean zehar, bereziki "Boom" izeneko mugimenduarekin. Jarraian, eskualdeko idazle garrantzitsuenetako batzuk eta haien lan nagusiak aztertuko ditugu.

Miguel Ángel Asturias

Bere Presidente Jauna eleberrian, diktadore despotiko eta absurdo samar bat aurkezten digu, estilo aberats eta indartsu batean, amesgaiztozko giro harrigarria sortuz.

Alejo Carpentier

Bere estilo barrokoa da nagusi. Latinoamerikako ezaugarri kontsideratzen den "miragarritasun" kontzeptua eta mendebaldeko zibilizazio tekniko-arrazionalista kontrajartzen zituen. Argien Mendea idatzi zuen, zeinak estilo barrokoa duen ezaugarri.

Juan Rulfo

Errealismo magikoaren ildoan idatzitako bi maisulan argitaratu zituen. Horietako bat Pedro Páramo da. Liburu horrek mundu fantasmagoriko, krudel eta txundigarria aurkezten du.

Bere gai nagusiak hauek dira:

• Bakardadea
• Etsipena
• Heriotzaren presentzia

Hori guztia kontamolde berriekin adierazten du: barne bakarrizketak tartekatuz eta kronologia lineala apurtuz.

Augusto Roa Bastos

40ko hamarkadako idazle aipagarrienetako bat da. Ni, Gorenekoa eleberrian, XIX. mende hasierako diktadore baten irudi beldurgarri eta asaldagarria eskaini zigun.

60ko Hamarkada: Latinoamerikako Boom-a

Hamarkada honetan, idazle talde gazte berri batek Hego Amerikako literaturari inoiz izan duen ospe handiena eta arrakasta bultzada eman zion. Mugimendu honi "Boom-aren belaunaldia" deitu zitzaion.

Julio Cortázar

1951n argitaratu zuen bere lehen liburua: Bestiario. Bertan, elementu irrazionalez betetako unibertsoa iradokitzen zigun.

Jolasaren Amaiera lanean, elementu irrazionalak eta fantasia eguneroko bizitzako egoera arruntetatik sortzen ziren. Bere lanek ukitu surrealista nabarmena dute.

Mario Vargas Llosa

Bere lehen eleberrietako bat Hiria eta Txakurrak izan zen.

Narratibazko maisulanen artean, Etxe Berdea aipatuz hasiko gara, prostituzio etxe baten inguruko istorioa kontatzen duen eleberria. Bertan, abentura, errealismoa, sineskeriak eta indigenen mitoak nahasten dira. Xehetasun ugariko eta objektibotasun handiko estiloa erabiltzen du.

Lan honetan, egileak kontrapuntuaren teknika, ikuspuntu aniztasuna, etengabeko flash-backak eta errealismo gogorrena erabili zituen.

Beste lan aipagarri bat Pantaleón eta Bisitariak da.

Gabriel García Márquez

Kazetaritzak garrantzi handia izan zuen bere idazmolde literarioan, ez bakarrik bere prosa ezaugarri bereziez hornitu zuelako, baita bi alorrak nahastuz, erreportajearen eta eleberriaren arteko genero nahasketak egiteko aukera eman ziolako. Horren adibide da Naufrago Baten Kontakizuna.

Idazlearen haurtzaroa amonak kontatutako istorioek bete zuten; haiek izan ziren, gerora, Macondoko geografiari berezkoak bihurtuko zitzaizkion fantasia eta irudimen poetikoaren sorburu.

Beste lan aipagarri bat Patriarkaren Udazkena ere idatzi zuen.