Lehen industri iraultza XVIII. mendean

XVIII. mendearen amaierako demografia iraultza

Jaiotza tasa altua, heriotza tasa murriztu, biztanleria azkar hazten hasi zen demografia iraultza esaten zaio. Kontsumoak gora egin.

XVIII.mendeko nekazaritza-hedapena

Ekonomia aldaketak lehen sektorean hasi ziren.

• Nekazaritza teknikak hobetu ziren: Laboreen txandaketa, burdinazko goldea erabiltzen hasi,urestatze sistemak hobetu, makina berri asko sortu eta ongarrri kimikoak erabiltzen hasi.
• Abeltzaintza eraldatu zuten: laborantza lurrak abereentzako bazka ekoizteko lekuak ziren, estabulazioa garatu zen eta haragia ez zen aberatsenek soilik.
• Nekazaritza-egiturak aldatu ziren: jabetza pribatuan bihurtu zen, burgesak lursailak erosi, kapitala eratu,aurreztutakoa industrian inbertitzea, lanesku soberakinak sortu eta nekazariek hirietara emigratu fabrika berrietan lanean hasteko.

Industria-iraultza(1780-1860)

Bi sektore nabarmendu: ehungintza eta siderurgia

Industrializazioa: 2 ondorio leku jakin batzuetan kontzentratu ziren, lanaren banaketa(ordutegi finkoa), makinak jarritako erritmoan lan egin, produktibitateak gora egin baina ekoizpen kostuek behere egin eta produktuen prezioak jaitsi.

Britainia handia, 1 industrializazioaren gune nagusia

• Nahiko lanesku eta merkatu zabala
• Burdin meategiak eta ikatz mineral ugari zituzten
• Pentsamolde liberala oso hedatua zegoen.
• 1820tik 1840ra, urratsak jarraitu Frantzia,Alemania eta Belgika. Gainerako herrialdeetan eskualde jakin batzuetan soilik eragin zuen.

Puntako sektoreak:ehungintza eta siderurgia

• Kotoiaren ehungintzak integratu,kotoia kolonietatik ekarri. Ehungailu mekanikoa erabili. Ehun britainiarrek, merkeak eta kalitate onekoak ziren.
• Industria siderurgikoak garapen handia, ikatz minerala erabili labe garai modernoak eraikitzea eragin zuen. Burdinaren eskaria oso handia zen, trenbide sarea eraikitzeko erabiltzen zen.

Garraioen iraultza

Lehen garraio-berrikuntzak nabigazioan izan ziren.

• 1807an, lurrun motorrez propultsaturiko itsasontzien lehen linea komertziala sustatu.
• 1830 eta 1880, burdinazko kroskoak jartzen hasi ziren. Propulsatzeko helizeak erabiltzen hasi ziren.
• 1870ean, hotz-ganberez hornituriko itsasontzi bat heldu. Aurrerapen batzuk distantziak laburtu zituzten, 1869an Suezko kanala ireki.

Trenbidearen aroa: industria-iraultzaren aurrerapen nagusietako bi batuz sortu zen trenbidea, lurrun makina.

• 1814an lurrun-lokomotora egin. 1825an zama trenbideko lehen linea, 1830ean, bidaiarientzako lehen trenbidea Liverpool eta Manchester artekoa.
• Zeharkaturiko lurraldeetan, industrializazioa bizkortu egiten zen, trenbideak ugaritu egin eta kontinente arteko lineak ere diseinatu zituzten.

Garraioen iraultzaren ondorioa

• Merkataritzak hazkunde handia izan, iraupena eta kostuak murriztu.
• Munduko ekonomia espezializatu egin zen, produktu manufakturatuetan ekoizpen espezializatua ziren.Koloniek lehengaiak saldu herrialde industrialei. Dieta hobetzeko aukera, elikagai galkorrak garraitu eta emigrazioa erraztu zuten.