Likidazio Egintza: Kontzeptua, Edukia eta Motak (TLO 101. art.)

Likidazio Egintza: Kontzeptua, Edukia eta Motak

Tributuen Lege Orokorraren (TLO) 101. artikuluan oinarritutako azalpena.

1. Kontzeptua eta Edukia (TLO 101.1 art.)

Tributuen Lege Orokorraren 101.1 artikuluak dioenez, likidazio-egintza tributuen administrazio-egintza bat da. Honen bitartez, Administrazioaren organo eskudunak zenbaketak eta eragiketak burutzen ditu, tributu-zorraren kopurua edo, hala badagokio, itzuli edo konpentsatu beharreko kopurua zehazteko. Egintza administratiboa da, eta horren bidez zehazten da prestazioaren zenbatekoa.

Bere edukia honako hau da:

• Prestazioaren zenbatekoa zehatz-mehatz kalkulatzea edo, ahal denean, tributu-zorrik ez dagoela edo itzuli beharreko kopurua zehaztea.
• Likidatu den kontzeptua identifikatzea, tributua edo prestazioa, egitate zergagarria, subjektua, zerga-aldia eta abar zehaztuz.
• Likidazioa egin duen organoaren identifikazioa eta eskuduna den adieraztea.
• Likidazioa egiteko erabilitako irizpideak (adibidez, magnitudeak, osagaiak, etab.).

Egintza administratiboa denez, likidazio-egintza legezkoa dela presumitzen da eta zuzeneko betearazpena du. Administrazioaren autobabesaren adierazpena da, baina eraginkorra izan dadin, likidazioa subjektuari jakinarazi behar zaio. Hark, nahi izanez gero, bide administratiboan eta administrazioarekiko auzien bidean aurkaratu ahal izango du.

2. Likidazio Egintza Motak eta Eraentza Juridikoa (TLO 101.2 art.)

Tributuen Lege Orokorraren 101.2 artikuluak dio tributu-likidazioak behin-behinekoak edo behin betikoak izango direla.

Behin Betiko Likidazioak (TLO 101.3 art.)

101.3 artikuluak adierazten du noiz diren behin betikoak (funtsean, 4. epigrafean jasotako salbuespenekin). 3. epigrafearen arabera, behin betiko likidazioak dira, besteak beste:

• Ikuskapen-prozeduraren ondorioz emandakoak: Kasu hauetan, aitortutako datuak egiaztatzen dira, aitortu gabekoak ikertzen dira, etab.; beraz, egiaztapen eta ikerketa osoa egiten da. Tributu-obligazioaren osagai guztiak aztertzen dira (4. epigrafeko kasu berezietan izan ezik, non ikerketa sakona beharrezkoa ez den). Likidazio hauek tributu-araudiak horrela adierazten duelako dira behin betikoak, eta Administrazioak prestazioa zenbatzeko osagai guztiak kontuan hartuta egiten ditu, egiaztapen zorrotz eta oso baten ondoren. Hau ikuskapen-prozeduraren bidez bakarrik egin daiteke.
• Tributu-araudiak berariaz hala adierazitako beste kasu batzuk.

Behin-behineko Likidazioak

Aldiz, behin-behineko likidazioa gertatzen da Administrazioak kopurua ateratzeko behar diren datu guztiak ezagutu gabe egiten duenean, datuak egiaztatzeko eta ikertzeko ahalmena gordez. Adibidez:

• Administrazioak subjektuak aitortutako datuekin likidazioa egiten duenean.
• Egiaztapen mugatuaren ondoren egindakoa, etab.

Horregatik da behin-behinekoa, unean egiten delako, baina agian ez delako guztiz zehatza edo osoa.

Aldagarritasunaren Irizpidea

Badago beste irizpide bat bi likidazio mota hauek bereizteko: likidazioa tributuen aplikazio-prozeduren bidez aldatu daitekeen ala ez.

• Behin-behineko likidazioak geroago alda daitezke, adibidez, ikuskapen baten bidez egiaztapen zorrotzagoa egin ondoren.
• Behin betiko likidazioak, aldiz, ezin dira administrazio-bide arruntean aldatu; bertan ezarritako prestazioaren zenbatekoa aldaezina da, salbu eta errekurritzen badira edo berrikuspen-prozedura berezien bidez (adibidez, deuseztasuna) aldatzen badira.

Hala ere, garrantzitsua da azpimarratzea behin betiko zein behin-behineko likidazioak, biak, likidazio-egintzak direla. Bi kasuetan ordainketa-obligazioa sortzen da (edo itzulketa/konpentsazio eskubidea), eta behin-behineko likidazioa erabat eraginkorra eta betearazlea da, harik eta behin betiko likidazio batek ordezkatu edo aldatu arte.