Lurraren barne egitura eta deformazio geologikoak

1. Lurraren barne egitura

1.1. Geokimika

Lurraren geruzak konposizio kimikoaren arabera bereizten dira:

• Lurrazala: Aluminio silikatoz osatua.
• Mantua: Burdina silikato eta magnesio silikatoz osatua.
• Nukleoa: Burdinez osatua.

Etenune nagusiak:

• Mohorovicic (35 km)
• Repetti (670 km)
• Gutenberg (2.900 km)
• Wiechert-Lehmann (5.100 km)

1.2. Geodinamika

Lurraren geruzak propietate fisikoen arabera bereizten dira:

• Litosfera (0-100 km)
• Astenosfera (100-670 km)
• Mesosfera (670-2.900 km)
• D'' geruza (2.900-5.100 km)
• Endosfera (5.100-6.371 km)

Froga geografiko, paleoklimatiko eta paleontologikoak erabiltzen dira geruza hauek aztertzeko.

2. Plaken tektonika eta deformazio geologikoak

2.1. Gune beroak eta sumendiak

Gune beroak posizio finkoan daude, eta plakak haien gainetik mugitzen dira. Gune beroek sumendiak sortzen dituzte plaketan, eta sumendi hauek inaktibo bihurtzen dira plakarekin batera mugitu eta gune berotik urruntzean.

2.2. Riften formazioa

Gune beroek riftak eratu ditzakete, kontinenteak hausteko prozesua hasiz.

2.3. Harrien zikloa

Magma -> Urtzea -> Kontsolidazioa -> Harri magmatikoa -> Meteorizazioa -> Sedimentuak -> Diagenesia -> Harri sedimentarioak -> Metamorfismoa -> Harri metamorfikoak

2.4. Deformazio motak

• Konpresio-esfortzuak
• Dimentsio-esfortzuak
• Ebakidura-esfortzuak

2.4.1. Tolesturak

Irudiko elementuak:

1. Plano axiala
2. Alpeak
3. Txanga-lerroa
4. Txanga
5. Nukleoa

Antiklinala: Geruza zaharrena nukleoan dago, eta gainerakoak inguruan, zaharrenaren inguruan. A itxura dute.

Sinklinala: Geruza berriena nukleoan dago, eta gainerakoak inguruan, berrienetik zaharrenera. V itxura dute.

Tolestura motak:

1. Zuzena: Plano axiala bertikala da.
2. Inklinatua: Plano axialak <45º-ko angelua eratzen du bertikalarekiko.
3. Belaunikatua: Plano axialak 45º-ko angelua eratzen du bertikalarekiko.
4. Etzana: Plano axiala ia horizontala da.

2.4.2. Failak

1. Faila zuzena: Dimentsio-esfortzuek sortuak. Failaren ezpainak irristatu egiten dira.
2. Alderantzizko faila: Konpresio-esfortzuek sortuak. Ezpain bat bestearen gainean jartzen da.
3. Urradura-faila: Ebakidura-esfortzuek sortuak. Ezpainak horizontalean higitzen dira.