Mantenugaiak eta Lokomozio Aparatua: Oinarrizko Informazioa
Clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 2,47 KB
Mantenugaiak: Gluzidoak, karbohidratoak edo azukreak ere deituak. Funtzio nagusia energia ematea da, adibidez, arroz txuria, ogi txuria...
Lipidoak: Gatzak. Funtzio energetikoa, adibidez, arrautzaren gorringoa, olioa...
Proteinak: Funtzio gehien dituzten mantenugaiak dira. Gorputzak gluzido eta lipidoak erabili ezin dituenean, funtzio energetikoa, adibidez, haragia, arraina...
Bitaminak: Izaki bizidun biziraupenerako guztiz beharrezkoak dira. Erregulazioa funtzio nagusia dutelarik. Ez dute energia ematen, baina hauek gabe gorputzak ezin ditu energia ematen duten beste mantenugaiak erabili, adibidez, zanahoria eta espinakak, sardinak...
Gatz-mineralak: Funtzio erregulatzailea eta plastikoa dute. Konposatu inorganikoak dira: solidoa, potasioa, kloroa, kaltzioa, burdina, magnesioa, fluorra, iodoa, kromoa eta kobrea, adibidez, esnea, lekaleak, haragia, gibela...
Ura: Bizitzarako beharrezkoa den mantenugaia. Gizakiaren pisuaren %50-%65a da. Urak 2 funtzio ditu: estrukturala eta erregulatzailea.
Lokomozio aparatua: Hezur, muskulu, tendoi, ligamendu eta artikulazioen bitartez mugimendu anitz asko egiten ditu gorputzak eta baita gorputz jarrera mantentzea ahalbidetzen du. Oso sistema konplexua da.
Hezurrak: Lokomozio aparatuko osagai ezberdinak eusten duten organoak dira. Beraien artean artikulazioen bitartez lotzen dira eta ehun anitzez osatuta daude. Hezur-ehuna, osagai nagusia da eta 2 mota daude: esponjatsua/zurruna. Beste ehun batzuk: odol basoak, hezur muinak, kartilagoa, nerbioak...
Eskeleto axiala: Garezurra, bikarrezurra eta toraxeko hezurrez osatuta dago. Garrezurra 29 hezurrez osatutako egitura da.
Bizkarrezurra: 23-24 hezurrez osatutako egitura da eta bere barruan hezur muina du. Ondorengoa zatietan banatzen da: 7 zerbikal, 12 dorsal/torazikoak, 5 lunbar, 5 sakro eta 3-5 kokzixa osatzen.
Artikulazioak: Hezurren elkarren arteko lotura burutu eta beraien arteko mugimendua ahalbidetzen duten egiturak dira. Motak: fibratsuak, ez dute mugimendurik ahalbidetzen, adibidez, garezurreko suturak. Kartilaginosoak: mugimendu txikiak ahalbidetzen dituzte, adibidez, pubisa. Sinobialak, mugimendua ahalbidetzeko likido sinobialez osatutako poltxatxoak dituzten artikulazioak dira, adibidez, aldakak, sorbaldak...