Nerbio-Sistema: Bulkada, Sinapsia eta Sailkapena

Nerbio-Koordinaziorako Sistema

• Nerbio-bulkada: Nerbioek erantzunak ematen eta efektoreetara bidaiatzen dituzten mezu elektrokimikoak dira.
• Nerbio-bulkadaren intentsitatea: Nerbio-bulkada gertatzeko, errezeptoreetara heltzen den gutxieneko intentsitatea da.
• Ekintza-potentziala

Neuronaren Zeharkako Transmisioa

Nerbio-bulkada hurrengo neuronetara nola transmititzen den azaltzen da atal honetan:

1. A) Mintza polarizatuta dago, eta hori Na⁺ eta K⁺ ponparen bidez mantentzen da (geldialdiko potentziala). Estimulu baten ondorioz, sodio-ioiak zelulan sartu eta mintza despolarizatzen da.
2. B) Despolarizazioak ioien birbanaketa eragiten du, eta despolarizazioa mintzetik lekualdatzean, nerbio-bulkada bihurtzen da.
3. C) Nerbio-bulkada zuntz osoa zeharkatzen duenean, errepolarizazioa gertatzen da, mintza geldialdiko egoerara itzuliz.

Sinapsia

Sinapsia neuronen arteko lotura funtzionala da, baita neuronen eta muskuluen edo zentzumen-zelulen artekoa ere.

• Bulkada daraman neuronari neurona presinaptikoa deritzo.
• Bulkada jasotzen duen neuronari neurona postsinaptikoa deritzo.

Sinapsi Elektrikoa

Neuronak oso hurbil daude, eta ioiak neurona batetik hurrengora igarotzeko aukera ematen duen proteina baten bidez lortzen da transmisioa.

Sinapsi Kimikoa

Neuronen arteko tartea sinapsi elektrikoan baino handiagoa bada (gutxi gorabehera 200 nanometroko tartea), bien artean dagoen espazioari arrail sinaptikoa deritzo. Axoien muturrek bukaera-hodi izeneko loditzeak dituzte, eta hauek neurotransmisore izeneko substantzia kimikoz betetako besikula asko dituzte. Nerbio-bulkada bertara heltzen denean, neurotransmisoreak arrail sinaptikora askatzen dira, eta zelula postsinaptikoko mintzean dauden errezeptore espezifikoetara iristen dira. Ondorioz, despolarizazioa gertatzen da eta beste nerbio-bulkada bat sortzen da.

(Neurotransmisoreak: Sinapsi kimikoan parte hartzen duten substantzia kimikoak dira.)

Nerbio Sistema Periferikoa

Nerbioak hainbat irizpideren arabera sailkatzen dira:

Nerbio-bulkadaren Noranzkoaren Arabera:

• Zentzumen-nerbioak: Estimuluak errezeptoreetatik koordinazio-zentroetara bidaltzen dituzte.
• Nerbio eragileak: Bulkada koordinazio-zentroetatik organo efektoreetara eramaten dituzte.
• Nerbio mistoak: Bi motatako zuntzak dituztenak.

Abiatze-Lekuaren Arabera:

• Burezur-nerbioak: Entzefalotik irteten direnak.
• Bizkarrezur-nerbioak: Bizkarrezurretik irteten direnak.

Sistema Somatikoa eta Autonomoa