Pentsamendu eta Jokabide Osasungarriak Sustatzeko Gida

Pentsamendu Irrazionalak eta Haien Eragina

• Muga pertsonalen gehiegikeria: "beti", "inoiz ez", "ezer ez" bezalako hitzak erabiltzea.
• Akatsen edota porrotaren zerrenda: Iraganeko esperientzia negatiboak gogoratzea ("berdin gertatu zitzaidan...").
• Hitz itsusien oroitzapena: Norbere buruari buruzko adierazpen negatiboak ("lelo hutsa naiz", "oso txarra naiz...").
• Pentsamendu negatiboen kateatzea: Pentsamendu negatiboen segida etengabea.
• Autoefikazia gutxiko itxaropenak: Gertaera negatiboak aurreikustea ("Banekien nik hau gertatuko zela...").
• Itxaropen negatiboa elkarrekintzetan: Besteekiko harremanetan aspertuta edo pazientzia galtzen ari direla pentsatzea ("Nitaz aspertuta dago, pazientzia galtzen ari da...").
• Balio eta arau idealekin konparazioa: Norbere burua izaera ideal batekin konparatzea.

Distortsio Kognitiboak Identifikatzea

• Orokorpena: Egoera bakar batetik ondorio orokorrak ateratzea ("Inork ez nau maite", "pertsona tristea naiz...").
• Norbere balioaren deskalifikazioa: Arrakasten balioa ez ikustea edo gutxiestea.
• Abstrakzio selektiboa: Alderdi negatiboetan finkatzea, positiboak alde batera utzita.
• Zoriazko egozpena (inferentzia arbitrarioa): Aurreko bien ondorioa, frogarik gabeko ondorioak ateratzea (adibidez, "nire kideei egin behar diedan aurkezpena aspertuko die").
• Perfekzionismoa: Ezer ez dela nahikoa pentsatzea.

Balorazio-alderdiak eta Jarrera Positiboak

• Onarpena eta enpatia: Jarrera positiboa izatea, pertsonak onartzea eta bakarrik ez daudela sentiaraztea.
• Berdintasuna eta jarrera demokratikoak: Ideiak eta kritikak emateko aukera ematea, besteen eskubide indibidualak errespetatuz.
• Egiazkotasuna (autentikotasuna) eta koherentzia: Esaten denaren koherentzia argitzea.
• Ikaslearengan konfiantza eta itxaropen errealista eta positiboak: Ikaslearen aukerengan konfiantza dugula erakustea.
• Muga eta arau argiak: Gelaren mugak eta arauak ezagutzea (berdintasuna bilatu; jokabidea zuzendu, ez pertsona).

Jokabide-alderdiak eta Garapen Estrategiak

• Arrakasta-esperientziak eskaini: Autokontzeptuaren igoera sustatzea.
• Parte-hartzea sustatu: Zalantzak argitzeko aukera eman, bakoitzaren nahiak kontuan hartu eta taldearen giro motibazionala sustatu.
• Autonomia indartzea: Eginbeharrak banatu eta ardurak eman.
• Sormenerako lekua utzi: Gaitasun desberdinak garatzeko aukera ematea.
• Senideen laguntza bilatu.
• Auto-ezagutza errealista sustatu: Mugak eta muga pertsonalak ezagutzen lagundu, presio sozialaren eragina gutxituz.
• Helburu errealistak ezarri.
• Feedbacka eman: Errendimenduaren inguruko informazioa eman, nola hobetu esanez.
  • Errefortzu positiboa: Beti erreala izan behar du (autoezagutza eta jokabide positiboen errepikapena sustatzen du).
  • Kritika edo errefortzu negatiboa: Ekidin behar dira; beti zergatia esan eta aldatzeko modua argi azaldu (konparaketa, kritika, puntu ahulak...).
• Pentsamenduen aldaketa: Pentsamendu inkontziente autokritikoak edota suntsitzaileak identifikatzeko gaitasuna landu. Horiek aldatzen irakatsi.