Platonen eta Aristotelesen Teoria Ontologikoak

Desberdintasun Nagusiak

Platonen Ideien Teoria (Dualismoa)

Platonentzat, errealitatea bi mailatan banatzen da:

• Sentikorra (Mundu Fisikoa): Ikus daitekeena, aldatzen dena eta hondatzen dena.
• Ideien Mundua: Ezin daitekeena ikusi, errealitatearen benetako iturria eta esentzia perfektuen egoitza.

Platonen ustez, mundu fisikoan dauden gauza guztiak ideien edo formarik perfektuen isla inperfektuak dira. Esaterako, "edertasuna" edo "zirkulua" bezalako kontzeptuak ideia perfektu gisa existitzen dira mundu ideal batean, eta mundu fisikoko edertasun edo zirkulu guztiak ideia horren kopia hutsak dira.

Aristotelesen Hilemorfismoa (Monismoa)

Aristotelesek, aldiz, ez du bi errealitate bereizten. Bere hilemorfismoaren arabera, entitate bakoitza bi elementu nagusiz osatuta dago: materia (hile) eta forma (morfe).

Forma ez da mundu aparte batean existitzen, baizik eta materiarekin batera gauza fisikoetan integratuta dago. Adibidez, egurrezko mahai bat materiaz osatuta dago (egurra) eta forma du (mahai baten itxura edo egitura). Ez dago ideien mundu abstrakturik; forma gauza fisikoetan bertan dago.

Zergatik Desberdintasun Hori?

Platonentzat, mundu fisikoa aldatzen eta hondatzen denez, ezin da benetako errealitatea izan; horregatik behar du ideia perfektuen mundu bat. Aristotelesentzat, aldiz, errealitatea aztertzerakoan gauza fisikoak dira abiapuntua, eta ez du behar bi errealitate maila bereizi, forma eta materia entitate fisikoetan bertan txertatzen baitu.

Antzekotasunak Esentziaren Kontzepzioan

Platonen Ikuspegia

Ideien mundua errealitatearen forma edo esentzia da, eta gauza bakoitza bere ideia perfektuaren isla inperfektua da. Esentzia horiek aldakaitzak eta betierekoak dira.

Aristotelesen Ikuspegia

Nahiz eta Aristotelesek ideia edo forma aparteko munduan kokatzen ez duen, gauza fisiko bakoitzak forma edo esentzia bat du. Hau da, gauza fisikoaren ezaugarri bereizgarria eta izaeraren definizioa.

Oinarrizko Antzekotasunaren Arrazoia

Antzekotasun hau bi filosofoek ulertzen duten errealitatearen ordenaren ikuspegitik dator. Bai Platonentzat, bai Aristotelesentzat, gauza fisiko bakoitzak bere forma edo esentzia du, eta horrek definitzen du gauza hori zer den. Forma hori da errealitatearen ordena eta antolaketa arduratzen den elementua, nahiz eta bien artean haren jatorria eta izaera desberdinak izan.