Poesía Española (1940-1970): Guerra Civil e Evolución

A Poesía Española e a Guerra Civil

A literatura española sufriu a Guerra Civil, o que frustrou os seus autores e afectou profundamente a poesía española, provocando o exilio de moitos escritores como Juan Ramón Jiménez, Cernuda, Alberti, e aqueles que morreron, como García Lorca.

Miguel Hernández (1910-1942): Vida e Obra

Miguel Hernández participou como soldado xunto ao exército republicano durante a Guerra Civil. Foi encarcerado e morreu de tuberculose en 1942.

• Etapa inicial: Caracterizada por unha poesía de ton barroco, que se reflicte en Perito en lunas. Influencia gongorina e vangardista, con metáforas e símbolos.
• 1936: Publica El rayo que no cesa. En canto ao estilo, abandonou o barroquismo da súa obra anterior e presenta unha poesía máis desarraigada.
• Durante a guerra: Emprega a súa poesía para loitar pola causa republicana e escribe Viento del pueblo. A voz do poeta alenta os soldados nas trincheiras. A morte do primeiro fillo e a derrota da guerra sumen o poeta na desolación.
• Últimos anos: Poesía espida e profunda. Son os poemas, escritos a maioría no cárcere. O poeta dóese da ausencia dos seus e escribe intensos poemas de amor, aínda así non renuncia á esperanza.

Anos 40: A Poesía e as súas Revistas

A poesía desenvolveuse arredor de tres revistas principais:

• «Escorial»: Reuniu os poetas da Xeración do 36 que se decantaron por unha poesía intimista de temas líricos tradicionais.
• «Garcilaso»: Fundouse con apoio oficial do réxime franquista para consolidar unha poesía que servise aos fins da ditadura. Poesía esteticista e de evasión, denominada «poesía arraigada».
• «Espadaña» (1944): Contra esta visión esteticista e de evasión, reacciona unha serie de escritores que reclaman unha poesía con maior contido humano e existencial, denominada «poesía desarraigada».

Temas Principais: Angustia e Existencia

Os temas recorrentes foron a angustia histórica (causada pola guerra) e a angustia existencial.

Vanguardismo e Conexións Literarias

Ademais dos dous polos sinalados (poesía arraigada e poesía desarraigada), hai escritores que intentan enlazar coa Xeración do 27 e co surrealismo.

Anos 50: A Poesía Social

Cara a 1955 consolídase o chamado «realismo social». En canto á temática, cómpre destacar a gran proporción que alcanza o tema de España, máis obsesivo aínda que nos «noventaoitistas» e cun enfoque distinto.

Estilisticamente, trátase dunha poesía que emprega unha linguaxe clara de ton coloquial, pois vai dirixida «á maioría». Unha figura relevante é José Hierro.

Anos 60 e 70: Evolución Poética

A finais dos cincuenta apareceu un grupo de poetas que, sen deixar os temas sociais, buscaba unha maior elaboración da linguaxe poética. Pódese establecer unha temática común a todos eles:

• A reflexión sobre o paso do tempo.
• O amor como canle do erotismo e a amizade.
• A reflexión sobre a creación poética.
• Nalgúns poemas tratan asuntos de tema social e político.

O estilo pódese ver que é un estilo coloquial de concentración da palabra.

Os Anos 70: Os Novísimos

As súas principais características son a preocupación pola forma e a linguaxe, e a inspiración no mundo do cine.