Prezipitazioak Iberiar Penintsulan: Motak, Eremuak eta Faktoreak

Prezipitazioa Iberiar Penintsulan

Prezipitazioa hodeietatik lurrera erortzen den ura da, egoera likidoan edo solidoan. Hiru mota nagusi daude:

• Orografikoak
• Konbekziozkoak
• Fronteetakoak

Prezipitazio Eremuak Penintsulan

Iberiar Penintsulan hiru prezipitazio-eremu nagusi bereizten dira:

1. Eremu Ugariak

Prezipitazio ugariak faktore geografiko eta termodinamikoek eragiten dituzte:

Faktore Geografikoak:

• Latitudea: Penintsula ipar hemisferioan dagoenez, tenperaturak hotzagoak dira eta prezipitazioak ugariagoak iparraldean. Latitudearen ondorioz, Galiziako mendebaldea ekialdea baino hezeagoa da, aire-masa hezeak mendebaldetik sartzen direlako.
• Erliebea: Altitudeak eragina du; zenbat eta altuago izan erliebea, orduan eta gehiago jaisten da tenperatura eta ugaritzen dira prezipitazioak.

Faktore Termodinamikoak:

• Jet Stream: Eragina txikia da edo ez da nabarmena.
• Antizikloiak: Ekialdekoek eta iparraldekoek eragiten dute.
• Depresioak: Ekialdeko Atlantikokoek eta Ipar Afrikakoek eragiten dute.
• Aire-masak: Iparraldekoak (hotzak) dira nagusi.
• Fronteak: Fronte polarrak dira nagusi.

2. Eremu Urriak

Prezipitazio urriak arrazoi hauengatik gertatzen dira:

Kokapena eta Tenperatura:

Eremu hau Iberiar Penintsularen erdialdean kokatzen da. Ondorioz, tenperaturak ez dira oso hotzak ezta beroak ere, epelak baizik, eta horrek prezipitazioak moderatzen ditu, ugariak izan ez daitezen.

Erliebearen Eragina (Foehn Efektua):

Mendebaldetik sartutako aire-masek Iberiar Penintsulako mendiguneetan eragiten dute. Barrualdera sartzean, hezetasun handia galtzen dute (Foehn efektua), eta tenperaturek muturreko joera hartzen dute.

Faktore Termodinamikoak:

• Jet Stream: Neguan ez du eraginik.
• Antizikloiak: Penintsulakoek eragiten dute.
• Depresioak: Penintsulakoek, Ipar Afrikakoek eta Genovako golkokoek eragiten dute.
• Aire-masak: Tropikalak (itsasokoak) dira nagusi.
• Fronteak: Fronte polarrak du eragin bakarra penintsulan.

3. Eremu Oso Urriak

Prezipitazioak oso urriak dira penintsulako hego-ekialdean, faktore hauen ondorioz:

Kokapena eta Erliebea (Mendikate Betikoak):

Hemen Mendikate Betikoak daude. Aire-masak iristerako, hezetasun guztia bidean uzten dute mendien eraginez, eta bertara hezetasunik gabe iristen dira. Ondorioz, prezipitazioak oso urriak dira.

Kokapena eta Altitudea:

Hegoaldean kokatuta egoteak eta altitudeak tenperatura altuak eragiten dituzte, eta horrek prezipitazio urriekin laguntzen du.

Faktore Termodinamikoak:

• Antizikloiak: Penintsulakoek eragiten dute.
• Depresioak: Ipar Afrikakoak eta Genovako golkokoak dira nagusi.
• Aire-masak: Aire-masa tropikalek dute eragin handiena. Aire-masa hau Ipar Afrikatik sartzen da, Sahararen gainetik igarotzen delako, eta bero-boladak eragiten ditu.