Prozesu Geologiko Exogenoak: Meteorizazioa eta Sedimentazioa

Meteorizazio Kimikoa

Harria disgregatzea da, mineralen alterazioen ondorioz.

• Oxidazioa

  Mineralak oxigenoarekin erreakzionatzen dute, oxidoa eta hidroxidoa sortuz.

• Disoluzioa

  Mineral disolbagarrietan ura eta gatzak disoziatzen dira, ioietan banatuz. Horrela, kristal-egitura hautsi eta minerala likidoan disolbatzen da.

• Karbonatazioa

  Mineral bati karbonatoa gehitzean, mineralen propietateak aldatzen dira.

• Hidrolisia

  Kristal-egitura hautsi egiten da, uraren H+ eta OH- ioien erreakzioaren ondorioz.

Klastoen Higidura eta Sedimentazioa

Meteorizazioaren ondorioz sortutako klastoak dauden lekuan pilatu daitezke, edo garraiatu eta beste leku batzuetan pilatu.

• Grabitazio-prozesua

  Higiduraren ondoren, klastoak maldan behera doaz grabitatearen eraginez.

  • Maldaren inklinazioa

    Malda handia bada, klastoak lekuz aldatzen dira.

  • Substratu geologikoaren ur-kantitatea

    Buztina bustitzean, plastikotasuna handitzen da eta higidura errazago gertatzen da (adibidez, luizia).

• Higadura

  Materialen arraskatzea edo urratzea.

• Garraioa

  Materialen lekualdatzea.

• Sedimentuen Heldutasuna

  Garraioan zehar sedimentuak osatzen dituzten klastoen heltze-prozesua.

  • Heltze testurala

    Garraioa handiagoa bada (kolpe gehiago), klastoa txikiagoa eta borobilagoa izango da, eta horrek heltze testural handia adierazten du.

  • Heltze mineralogikoa

    Kuartzo asko badago, mineralogikoki heldutasun handia du.

• Sedimentazioa

  Agente geologikoek garraiatzeko indarra galtzen dutenean, materialak ingurune sedimentario batean pilatzen dira, adibidez, ibai-ertzetan.

Sedimentuak berriro higatzen badira, lekuz aldatzen dira, arro sedimentarioetaraino.

Sedimentuen Metatze Mekanismoak

• Metatze grabitazionala

  Higitzen den elementuak bat-batean energia galtzen duenean, eramaten zituen klastoak hondora erortzen dira.

• Akrezio zinetikoa

  Higitzen diren klastoak oztopo batekin topo egiten dutenean.

Kanpoko Agente Geologikoak

• Ibaiak

  Ur-laster iraunkorrak. Garraiatzeko gaitasuna emariarekin (ur-kantitatea) eta maldarekin zerikusia dute.

• Lurpeko Urak

  Lurzoruan sartzen diren urak zenbait mineral disolbatzen dituzte.

  Modelaketa Karstikoa

  Harrien disoluzioak sortzen duen modelaketa (gainazaleko dolinak eta lurpeko leizeak).

• Olatuak

  Itsas higadura motak:

  1. Labarreko oinarriaren gainindusketa

  2. Harrien amiltzea (erortzea)

  3. Labarraren atzerakada eta itsaslabar eta abrasio-plataforma