Rexurdimento e Vangardas na Literatura Galega

Irmandades da Fala

No ano 1916, Antón Vilar Ponte promoveu a Irmandade da Fala na Coruña coa finalidade de reivindicar a lingua e a cultura galega. Estesdéronse polas cidades e vilas do país estas asociacións formadas por persoas de diferentes clases sociais e profesións variadas que pretendían, entre outros obxectivos:

1. Cooficialidade do galego e castelán.
2. A autonomía integral para Galicia.
3. Ingreso na Liga das Nacións e estudar a relación federal con Portugal.
4. Igualdade de dereitos entre homes e mulleres.

O seu traballo plasmouse na creación de editoriais como Céltiga, Lar ou Nós; xornais e revistas como A Nosa Terra e Nós.

Seminario de Estudos Galegos

Institución formada por estudantes e profesores da Universidade de Santiago que formaban parte das Irmandades da Fala. Entre os seus obxectivos estaba:

1. Estudar e divulgar o patrimonio cultural galego.
2. Formar investigadores.
3. Utilizar o galego no ámbito científico.

Para unha mellor estruturación, organizábase en seccións temáticas.

Ramón Cabanillas

1. Poesía lírica

Maniféstanse tres direccións temáticas:

• Poesía cívica: recolle o facho prendido por Curros para crear unha poesía comprometida co agrarismo e o nacionalismo das Irmandades da Fala.
• Poesía intimista: o sentimento amoroso e a conmoción ante a paisaxe son protagonistas destas pezas, sobre todo en A rosa de cen follas.
• Poesía costumista: presenta matices humorísticos ou irónicos, así como novidades formais de carácter modernista.

Títulos máis destacados: No desterro (1912), Vento mareiro (1915), Da terra asoballada (1917) e A rosa de cen follas (1927).

2. Poesía narrativa

Escribe Na noite estrelecida (1926), na que recupera os temas da Materia de Bretaña situando a acción en Galicia. Tamén de carácter narrativo son O bendito San Amaro (1925), que narra o pecado, penitencia e milagres de don Amaro de Aventei, e Samos (1958), que presenta a historia e a vida comunitaria deste mosteiro.

3. Teatro

Cabanillas, consciente da importancia do teatro como medio de popularización da nosa historia e da nosa cultura, publica: A man de Santiña (1921), comedia de tema amoroso, e O mariscal (1926), un drama centrado no mariscal Pardo de Cela.

As Vangardas

Grupos de artistas mozos que rexeitan as súas tradicións culturais, por consideralas caducas. A situación política e os cambios sociais favorecen a aparición destes movementos, que pretenden reflectir as formas da vida moderna. Os principais movementos son: futurismo, cubismo, dadaísmo e o surrealismo, que difundían as súas ideas a través de manifestos de carácter provocador. Crearon moitas técnicas novas: a libre asociación de imaxes, as colaxes e caligramas, a supresión dos signos de puntuación...

Xeración 1922

Os movementos máis importantes son: imaxinismo, neotrobadorismo e o vangardismo. A parte de Manuel Antonio, outro autor moi importante desta xeración foi Rafael Dieste, que foi o principal prosista da xeración.