Soziologiaren Oinarriak: Teoriak, Gizarteratzea eta Bizialdiak

Soziologiaren Oinarrizko Kontzeptuak

1. Gizarte bateko: Desbideraketak
2. Gizarte atal: Funtzionalismoa
3. Umeek zein helduek: Gizarteratzea
4. Ikerketa: Hipotesia
5. Pertsonek: Elkarrekintza ez fokalizatua
6. Ezaugarri: Gizarte rola
7. Gizarte talde: Etnografia
8. Gizarte bizitzako: Gizarte balioak
9. Egoera: Teoria
10. Bizitzan zehar

Irudimen Soziologikoa eta Giltzarriak

Irudimen Soziologikoa

Soziologia ikasteak mundu inguruko gure interpretazio pertsonaletatik urruntzea esan nahi du, gure bizitza osatzen duten gizarte-eraginei begiratzeko.

Irudimen Soziologikoaren Hiru Giltzarri Nagusiak

• Partikularrak Orokorrean Identifikatzea: Adibide zehatzak aztertuz, bizitzaren pauta orokorrak identifikatzean datza.
• Ezagutza Kontra-intuitiboa Identifikatzea: Ezagutza soziologikoaren izaera kontra-intuitiboaz ohartzea eta fenomeno sozialen arrazoiak identifikatzea.
• Gizarte Testuinguru Banakakoa Identifikatzea: Kontziente izatea testuinguru sozial bakoitza bakarra dela.

Adibidea (Kafearen parekoa): Loreak oparitzea.

Soziologiaren Teoria Nagusiak

Zeintzuk dira ezaugarri nagusiak?

Funtzionalismoa

Gizartea atal desberdinez osatutako sistema konplexua da. Atal horiek elkarreraginean aritzen dira, gizarteari egonkortasuna emanez eta bere jarraitutasuna bermatuz.

• Gizartearen ohiko egoera ordena eta oreka da, adostasun moralari esker lortua.
• Interes nagusia atalen arteko harremana, eta atalen eta osotasunaren arteko harremana aztertzea da.
• Egilea: Durkheim.

Gatazkaren Teoria

Gizartea interes desberdinak dituzten taldeez osatuta dago.

• Batzuetan interes desberdinek gatazka aktiboak sortzen dituzte; beste batzuetan, isilean mantentzen dira.
• Interes nagusia boteretsuen eta botere gabekoen arteko kontrol harremanak ezagutzea da.
• Egilea: Marx.

Teorien Aplikazioa: Enpresa Baten Azterketa

Gatazkaren Teoriaren Ikuspegia

Enpresan interes talde ezberdinak identifikatuko lituzke (zuzendaritza, langileak, bezeroak eta hornitzaileak), eta haien arteko gatazkak aztertuko lituzke. Honako hauek aztertuko lirateke:

• Langileen lan baldintzak eta hauek enpresaren errentagarritasunean duten eragina.
• Baliabideen banaketa eta hauen inguruko desadostasunak.
• Enpresa-politikak langileen soldata eta abantaila sozialei dagokienez duen eragina.

Funtzionalismoaren Ikuspegia

Departamentuak eta haien funtzioak aztertuko lituzke. Enpresa barruko kohesioa eta egonkortasuna bermatzen dituzten mekanismoak aztertuko lituzke:

• Komunikazio kanalen eraginkortasuna eta talde lana sustatzeko estrategiak.
• Produktibitatea eta eraginkortasuna.
• Enpresak kanpoko aldaketetara nola egokitzen den (adibidez, merkatu berrietara zabaltzea edo teknologia berrien inplementazioa).

Gizarteratzea eta Bizialdiak

Zertan datza Gizarteratzea?

Gizarteratzea pertsonak gizarte batean jaiotzean, gizarte horri dagokion kulturan integratzen ikasteko prozesua da.

• Giddens (2007): "Gizarteratzeak belaunaldi desberdinak kontaktuan jartzen ditu." (Ume batek jaiotzean helduaren beharra du bizirauteko.)
• Ez da bizitzako aldi batera mugatzen, prozesu jarraitu bat baita. Pertsonak bizitza osoan zehar gizarte baldintza eta testuinguru desberdinetara egokitzen dira, etengabeko ikaskuntza eskatuz.

Zer dira Gizarteratze Agenteak?

Gizarteratze prozesu esanguratsuak ematen diren talde edota gizarte testuinguruak dira gizarteratze agenteak. Lau nagusi nabarmendu daitezke:

Familia

Gizarteratze agente agerikoena eta lehena da. Umearen lehen esperientziak ematen dira bertan.

Eskola

Adin berekoekin kontaktua eta elkarbizitza ematen da. Balio eta arauen irakaskuntza, baita irakasgai ezberdinena ere. Lehen hezkuntzan irakaslearen rol zentrala du.

Lagun Taldea

Nerabezaroan zentralitate erabatekoa daukaten agenteak dira.

Sare Sozialak

Mundua ikusteko moduetan gero eta eragin nabarmenagoa duten agenteak dira.

Zer dira Bizialdiak?

Bizitzan zehar pertsona batek igaro beharreko etapak dira, izaera biologikoa (bizitza-zikloa) zein soziala (berezitasun kulturalak) dituztenak. Bizialdi batetik besterako igarobidea graduala da. Bizipen zenbaitek aldaketa markatu dezakete. Bizialdi bakoitzak aldaketak dakartza.

Bizialdien Dimentsioak

• Biologikoa: Gorputz fisikoan gertatzen diren aldaketak (ikusmena, entzumena, muskulatura...).
• Psikologikoa: Adimena eta adimen gaitasunak (memoria, ikasteko gaitasuna eta motibazioa...).
• Soziala: Balioak eta adinarekin lotutako gizarte rol eta itxaropideak.

Bizialdiak unibertsalak direla esan dezakegu, fase nagusiak pertsona guztiek jasaten dituztelako, nahiz eta aldakortasun kultural eta indibidualak egon.