Uhinak: Oinarriak, Motak eta Fenomeno Nagusiak

Uhin Higidura

Sarrera

Uhin-higidura energia transmititzeko modu bat da. Uhina espazioan hedatzen den perturbazio bat da.

Uhin Motak

Bi sailkapen nagusi daude:

1. Ingurune Materialaren Beharraren Arabera

Uhin Mekanikoak

Ingurune material elastikoan energia transmititzen dute. Adibidez:

• Sokako uhinak
• Likido gainazaleko uhinak
• Soinua

Uhin Elektromagnetikoak

Energia elektromagnetikoa transmititzen dute, ingurunerik gabe. Erradiazio elektromagnetiko guztiak dira.

2. Hedapen Norabidearen Arabera

Zeharkako Uhinak

Partikulen higidura uhinaren hedapen norabidearekiko perpendikularra bada. Adibidez:

• Uhin elektromagnetikoak
• Sokako uhinak
• Uraren gainazaleko uhinak

Luzetarako Uhinak

Partikulen higidura uhinaren hedapen norabidearekiko paraleloa bada. Adibidez:

• Malgukiko uhinak
• Soinua

Magnitudeen Definizioa

• Anplitudea (A, m): Puntu baten elongazio maximoa.
• Uhin-luzera (λ, m): Fasean dauden ondoz ondoko bi punturen arteko distantzia.
• Periodoa (T, s): Uhinak uhin-luzera bat ibiltzeko behar duen denbora.
• Maiztasuna (f, Hz): Denbora-unitateko uhin kopurua.
• Pultsazioa (ω, rad/s)
• Uhin-zenbakia (k)
• Hedapen-abiadura (v, m/s): Perturbazioa hedatzen den abiadura. Konstantea da.

Uhin Harmonikoaren Ekuazioa

Uhinen Islapena eta Errefrakzioa

Sarrera

Islapena eta errefrakzioa ingurune batean hedatzen ari den uhina beste ingurune baten gainazalera iristen denean gertatzen diren fenomenoak dira.

Islapena

Uhin bat bi inguruneren arteko banaketa-gainazalera iristean, uhina lehenengo ingurunera itzultzen da, uhinaren energiaren zati bat eramanez eta hedapen norabidea aldatuz.

Legeak

1. Izpi erasotzailea, normala eta izpi islatua plano berean daude.
2. Eraso-angelua eta islapen-angelua berdinak dira.

Islapenean maiztasuna, hedapen-abiadura eta uhin-luzera ez dira aldatzen.

Errefrakzioa

Uhina bigarren ingurunean sartzen da, energiaren zati bat galduz eta norabidea aldatuz.

Snell-en Legeak

1. Izpi errefraktatua, normala eta izpi erasotzailea plano berean daude.

Errefrakzioan maiztasuna ez da aldatzen, baina hedapen-abiadura eta uhin-luzera bai.

Muga-angelua eta Islapen Osoa

Argia ingurune batetik errefrakzio-indize txikiagoko beste ingurune batera pasatzean gertatzen da. Eraso-angelua handiago egitean, errefrakzio-angelua ere handiagoa da. Muga-angelua 90°-koa da, eta errefraktatutako izpia bi inguruneak banatzen dituen gainazalaren gainetik irtengo da. 90° baino gehiago izatekotan, argi guztia islatu egiten da (Islapen osoa).