Ureztaketa: Zer da, motak, banaketa eta arazoak

Ureztaketa: Zer da eta zertarako?

Ureztaketa nekazaritzako jarduera bat da. Uztek prezipitazioetatik hartzen duten uraren osagarria ematen du, eta, horrela, uztak ez daude prezipitazioen gorabeheren, urritasunaren edo eskasiaren menpe, eta uzten etekinak hobetu egiten dira.

Ureztaketa asko hedatu da XX. mendean.

Ureztaketa motak: Intentsiboa eta Estentsiboa

Kasu batzuetan, ureztaketa intentsiboa egiten da, aire zabalean edo berotegien barruan. Horri esker, urtean bi edo hiru uzta lortu daitezke, batez ere frutak eta barazkiak.

Beste kasu batzuetan, ureztaketa estentsiboa da nagusi; uzta bakarra ematen du auzoko lehorreko sailekin batera, baina etekin askoz handiagoak lortuz.

Banaketa geografikoa Penintsulan

Oro har, ureztatutako inguruak gutxi dira, baina sail ureztatuek espazioan duten banaketa ez da berdina. Penintsularen iparralde hezean urriak dira, eta pisurik handiena klima mediterraneoan dute (Andaluzia, Gaztela-Mantxa, Gaztela-Leon, Aragoi, Valentzia), non prezipitazioak eskasak eta urriak diren.

Ibaiertzetan edo herrietatik hurbil daude, ur laster txikiak aprobetxatuz, edo bestela, Estatuaren lan handien emaitza dira.

Intentsiboa kostaldean, estentsiboa barrualdean

Mediterraneoko kostaldean dago ureztaketa intentsibo gehien, aldeko baldintza asko baititu, bai fisikoak, bai gizatiarrak. Penintsulako ibai batzuen ertzetan ere badago, esaterako Ebroren ertzean.

Penintsularen barrualdean, berriz, ureztaketa estentsiboa da nagusi (uzta bakarra ematen du auzoko lehorreko sailekin batera, baina etekin handiagoak lortuz). Penintsulako ibai handiek emandako ura aprobetxatzen du, laborantzetan mekanizazio osoa egin daiteke, eta pentsurako zerealak eta industri-produktu batzuk gero eta gehiago eskatzen dira.

Ureztaketaren arazoak eta erronkak

Hala ere, ureztaketak arazoak ere sortzen ditu. Besteak beste:

• Sistema desegokiak erabiltzea, ur gehiegi kontsumitzen dutenak.
• Lurrazaleko eta lur azpiko ur baliabideak gehiegi ustiatzea.
• Hiriaren, industriaren eta turismoaren lurzoru eta ur-eskakizunak eta horien benetako erabilerak bat ez etortzea.
• Ingurumena aldatzea, ongarrien kontsumoak gora egin duelako eta berotegien plastikozko egiturek paisaian estetikatik urrundutako aldaketak eragin dituztelako.