A Vangarda Galega e a Literatura de Posguerra: Autores e Obras

Vangarda Galega

Características:

• Actividade crítica coa poesía anterior e en especial coa herdada do s. XIX.
• Vontade de renovación da arte e da literatura.
• Publicación de manifestos que explican as características da nova arte.
• Publicación de revistas.

Liñas e Aurores

1. Neotrobadorismo

Trata de imitar as cantigas de amor, de amigo e de escarnio de dúas formas:

• Imitando tal cal as cantigas medievais.
• Utilización da temática das cantigas medievais.

Destacamos dous autores:

• Fermín Bouza Brey
  • Nao Senlleira (1930)
  • Seitura (1955)
• Álvaro Cunqueiro
  • Cantiga nova que se chama ribeira (1933)
  • Dona do corpo delgado (1955)

2. Imaxinismo ou Hilozoísmo

• Deshumanización poética.
• Humanización da paisaxe.

Destaca Luís Amado Carballo:

• Proel (1927)
• O galo (1928)

Manuel Antonio

Obra:

• De catro a catro (1928)
• Con anacos do meu interior (1920-22)
• Foulas (1922-25)
• Viladomar (1928)
• Manifesto Mais alá (1922)

Características (Manuel Antonio)

• Ruptura coa tradición literaria anterior.
• Nas primeiras obras trazos modernistas, comezan a aparecer elementos vangardistas. Na súa poesía vemos tipografía orixinal, adxectivación e uso de linguaxe técnico-científica e estranxeirismos.
• De Catro a Catro (1928): Realiza unha travesía marítima. A obra aparece concibida como un diario de a bordo. En resumo, visión existencial do mar no que o ser humano está perdido, á deriva, onde se nos dá unha visión pesimista da vida do ser humano.

A Literatura a partir de 1936

• Non hai cultura nin se permiten actividades culturais.
• Prohíbese o uso do galego.
• Perda de falantes nas cidades.

Varias etapas

• 1940-1950: Nula actividade en Galicia, trasladouse a América.
• 1950-1960: En Galicia algunha actividade cultural moi de vez en cando. Creación da Editorial Galaxia.
• 1960-1970: Creáronse asociacións culturais.

Luís Seoane

Poesía:

Temas

• O mundo da emigración, exilio.
• A historia de Galicia.

Linguaxe sinxela.

Versos longos sen métrica nin rima.

Obra:

• Fardel do exiliado (1952)
• Na brétema, Santiago (1956)
• As cicatrices (1959)
• A maior abondamento (1972)

Lorenzo Varela

• Catro poemas pra catro gravados (1944): Céntrase en catro personaxes históricos: María Pita, María Balteira, o líder irmandiño Roi Xordo e o bispo Adaulfo II. Personaxes exemplos de loita.
• Lonxe (1954): Loita dos guerrilleiros antifranquistas e saudade da terra provocada polo exilio.

A Narrativa de Posguerra

• 1939-1950: Non hai actividade editorial. Prohibición de falar e escribir galego.

1960: Tendencias

• Tendencia - ideas do grupo Nós.
• Tendencia que pretende innovar dentro da narrativa galega: "Nova Narrativa Galega".

Un grupo de autores cunha obra fortemente individualizada con características propias:

• Álvaro Cunqueiro: Realismo máximo.
• Ánxel Fole: Realismo popular.
• Eduardo Blanco Amor: Realismo social.

Ánxel Fole

Características da súa obra

• Continúa a tradición do conto popular galego de tradición oral.
• Investigación da cultura e das tradicións populares.
• Relatos baseados na oralidade.
• Fórmulas introductorias.
• Reproduce a lingua falada no Courel (1ª etapa) e na cidade de Lugo (2ª etapa).
• Uso abundante do castelanismo.

Álvaro Cunqueiro

• Merlín e familia (1955): Recrease no personaxe artúrico Merlín. Merlín vive en Galicia, concretamente nas terras de Miranda. A Miranda chegan diferentes personaxes a visitar a Merlín e van contando historias entrelazadas.
• Crónicas de sochantre (1956): Un sochantre que vai tocar a un enterro e viaxa nunha dilixencia. Nesta coñece personaxes de ultratumba que contan historias, e el tamén.
• Se o vello Simbad volvese ás illas (1961): Retorna a figura do mariñeiro Simbad das 1000 e 1 noites. Simbad é un ancián que vive na cidade de Bosora e rememora a súa vida cando era xoven. A esta cidade veñen de visita personaxes que contan historias.
• Libros de relatos: Personaxes apegados á realidade galega. Os personaxes semellan máis ás historias. Case todas son historias fantásticas. Cunqueiro intenta insertarnos dentro da tradición oral.

Obras:

• Escola de menciñeiros (1960)
• Xente de aquí e de acolá (1971)
• Os outros feirantes (1979)

Teatro:

• O incerto señor don Hamet, príncipe de Dinamarca (1958): Mestura o mito de Hamet co de Edipo. Hamet non é fillo do seu pai senón do seu tío, o asasino e usurpador do trono de Dinamarca.
• A noite vai coma un río (1965): O amor platónico dunha dona que espera o seu amante que non é real e só existe na súa imaxinación.

Eduardo Blanco Amor

Características da súa narrativa

• A súa obra está ubicada en Auria (Ourense).
• Relata a sociedade ourensá na que pasou a mocidade.
• Protagonistas infantís e xuvenís en A esmorga.

• A esmorga (1959): Declaración que un acusado fai perante un xuíz. Conta a historia tráxica dunha noite de esmorga do personaxe principal, Cibrán, e os seus amigos, o Milhomes e o Bocas. Son personaxes marxinais da sociedade de Auria que, tras unha noite de embriaguez, acaban autodestruíndose. A obra acaba coa morte do único supervivente, Cibrán, deixando ao lector a interpretación final da súa morte.
• Xente ao lonxe (1972): Narra o clima social da sociedade ourensá de fins do s. XIX e comezos do XX. O personaxe principal é Suso, un adolescente que, paralelamente a contar a historia social de Auria, conta a historia da súa familia. Narra tamén o nacemento do sindicalismo en Galicia.
• Os biosbardos (1962): Conxunto de relatos localizados en Auria. Protagonistas: nenos ou adolescentes.

Teatro

Celso Emilio Ferreiro

• Farsa para títeres (1973)
• Teatro pra xente (1974)
• Proceso en Jacobosland (1980)

3 liñas temáticas

• Poesía social de carácter reivindicativo: denuncia inxustizas sociais.
• Poesía satírica: denuncia a mesquindade do ser humano.
• Poesía intimista: expresa o desacougo existencial.