Variedades socioculturais e rexistros idiomáticos: clases e principais rasgos

Variedades socioculturais son os diversos niveis da lingua, é dicir, as diferentes formas de utilizar a lingua por parte dos falantes en canto pertencen a un nivel cultural, pois a lingua ten realidades asociadas ao grupo. Unha persoa pode utilizar varios sociolectos na súa vida normal. Como por exemplo un médico culto en conferencia, con un con os familiares do enfermo. Tendo en conta o nivel cultural do falante distinguimos:

Nivel culto:

Utiliza de maneira perfecta a gramática e o léxico dunha lingua. Utilizado por persoas cultas. Manifestase sobre todo en escrito posto que é o mellor para expresar pensamentos complexos e transmitir coñecementos.

• Fonolóxico: discurso fluído e continúo
• Morfosintáctico: evita vulgarismos
• Léxico semántico: riqueza léxica para empregar o termo preciso en cada situación comunicativa.

Nivel vulgar:

Usada pola xente corrente nas súas relacións ordinarias. Vén determinada pola falta de formación lingüística dos falantes. O descoñecemento da norma orixina vulgarismo (utilización de maneira incorrecta dunha palabra).

• Morfosintácticas: alteracións verbais
• Fonolóxicas: cambios de acentuación
• Léxico semántico: abuso de palabras malsonantes, uso de palabras baúl e de muletillas (cosa, bueno)

Nivel común:

Empregado polos falantes na súa vida cotiá para comunicarse entre os amigos e familia. Valida a sutilizado da lingua. É espontánea, relaxada e expresiva. Preferido polos medios de comunicación, é correcta e comprensible para a maioría.

Rexistros idiomáticos

Depende da intención comunicativa dos falantes e chámase variante diafásica. O falante valora a intención do seu mensaxe e adapta o seu discurso ao contexto. Non nos expresamos igual nunha reunión que nunha festa de amigos. Estas determinan os rexistros idiomáticos que son resultado de adaptar a lingua ás circunstancias.

Rexistro coloquial:

Empregado polo falante cando para comunicarse con persoas achegadas, expresión máis relaxada e espontánea que implica algunhas incorreccións. Tende a respectar a norma:

• Pronunciación relaxada
• Utilización de muletillas
• Emprego de apócopes
• Léxico sinxelo e familiar con unha gran carga afectiva.

Jerga:

Caso particular relacionado co tipo de linguaxe que utilizan determinados gremios:

• Jergas profesionais: laborais, agricultores
• Jergas recreativas e deportivas: de los toros
• Jergas estudantís e xuvenís: la profe
• Jergas dos grupos marginados, que se afastan da lingua para evitar ser entendidos polo resto, como a xerga da cadea, o talego, a pasma, mundo da droga, camello, cabalo.