Verkenning van Levensvragen en Religieuze Concepten

Godsdienst en de Zin van het Leven

Godsdienst is mensendienst.

Grondervaringen: Diepgaande Levensmomenten

Grondervaringen zijn intense momenten die je diep raken en je uit je dagelijkse leven halen. Ze kunnen je aan het denken zetten over de zin van het leven en vragen oproepen zoals:

• Waarom gebeurt dit met mijn leven?
• Wat betekent dit voor mij?
• Wat is de zin van lijden of sterven?

Mijn Persoonlijke Grondervaring: Verlies en Inzicht

Een grondervaring uit mijn leven was het overlijden van mijn grootvader. Het kwam onverwacht en ik was in de war. Ik vroeg me af waarom zulke dingen moeten gebeuren en wat de zin is van afscheid nemen. Het heeft mij aan het denken gezet over hoe kostbaar het leven is. Sindsdien besef ik meer hoe belangrijk familie is, en dat ik meer tijd met mijn dierbaren wil doorbrengen. Het gaf me ook het inzicht dat verdriet je sterker kan maken.

• Eigen ervaring: Dit raakte mij persoonlijk diep en zette mij aan het denken over de zin van het leven, waardoor mijn gevoelens en denkwijze veranderden.
• Overgangservaring: Het betrof een belangrijke overgang in het leven: afscheid nemen van een dierbare, omgaan met verlies en leren leven met de realiteit.

De Zin van het Leven Volgens Verschillende Perspectieven

• EA: Zij wil mensen bevrijden van angst en laten genieten van het leven. Voor haar betekent de zin van het leven vrijheid en plezier hebben.
• God: Volgens het Bijbelse geloof is de zin van het leven om in verbinding met God te leven en zijn liefde te ontvangen en te delen.
• Pastoor: Hij gelooft dat de zin van het leven ligt in geloven in God en goed doen voor anderen.

Kernbegrippen: Autonomie, Heteronomie, Lot en Geschiedenis

• Autonomie: Je maakt zelf keuzes en beslist op basis van je eigen waarden en overtuigingen. Je bent zelfstandig en denkt na over wat goed of slecht is.
• Heteronomie: Je volgt regels of wetten die van buitenaf komen (bijvoorbeeld van ouders, religie of de overheid). Iemand anders bepaalt wat jij moet doen.
• Lot: Het leven lijkt toevallig te verlopen. Je hebt er weinig controle over; dingen gebeuren gewoon.
• Noodlot: Een negatieve kijk op het lot. Je voelt je slachtoffer van het leven en denkt dat je er niets aan kunt veranderen.
• Geschiedenis: Je kiest zelf hoe je je leven vormgeeft. Je maakt bewuste keuzes en schrijft als het ware je eigen verhaal.
• Heiliggeschiedenis: Gelovigen zien hun leven als geleid door God. Ze denken dat God aanwezig is in belangrijke momenten van hun leven.
• Openbaring: God maakt zichzelf bekend aan mensen. Dat kan via heilige boeken (zoals de Bijbel of de Koran), maar ook via mensen, natuur of gebeurtenissen.

Soorten Grondervaringen

• Overgangservaringen: Belangrijke levensmomenten die een nieuwe fase in het leven markeren. Bijvoorbeeld: verhuizen, eerste liefde, trouwen, overlijden, geboorte.
• Schoonheids- of esthetische ervaringen: Ontstaan bij het zien of horen van iets moois, zoals kunst of muziek. Het raakt mensen emotioneel of spiritueel.
• Natuurervaringen: Sommige mensen voelen zich diep geraakt door de natuur en ervaren daar rust, verbondenheid of verwondering; sommigen voelen daarin iets goddelijks.
• Ethische ervaring/eigen ervaring: Dit zijn persoonlijke, vaak unieke ervaringen zoals een sterk gevoel van liefde, verdriet, verlies of een belangrijke gebeurtenis die je leven verandert.
• Religieuze ervaring: Geeft mensen het gevoel dat ze verbonden zijn met iets goddelijks of iets dat boven henzelf uitstijgt. Bijvoorbeeld het gevoel dat God dichtbij is tijdens het gebed.
• Andere ervaringen: Zoals ervaringen met geschiedenis, verhalen, solidariteit of succesmomenten.

Eenzaamheid, Alleen Zijn en Verbondenheid

Alleen zijn betekent dat er niemand om je heen is. Dat kan je negatief ervaren als eenzaamheid, wanneer je je verdrietig, niet begrepen of niet aanvaard voelt. Maar alleen zijn kan ook positief zijn, wanneer je je verbonden voelt met anderen en bewust tijd neemt voor jezelf, bijvoorbeeld om na te denken, te studeren of te werken.

Mariska en Psalm 139: Geloof en Aanwezigheid

Mariska voelt dat God altijd bij haar is, in goede en slechte tijden. Dat bedoelt ze met aanwezigheid. Ze looft God omdat ze dankbaar is voor wat Hij voor haar betekent. Als ze zegt dat ze in de palm van Gods hand leeft, bedoelt ze dat ze zich veilig en beschermd voelt. En vertrouwen gaat over haar geloof dat God altijd voor haar zal zorgen, ook als het moeilijk is. Ze vindt de zin van haar leven in het geloof dat God haar kent en altijd bij haar is.

Definities van Levensbeschouwelijke Termen

• Levensbeschouwing: Jouw kijk op het leven en wat het zinvol maakt.
• Religie: Een geloof in één of meer goden, met rituelen en regels.
• Godsdienst: Hetzelfde als religie, maar legt nadruk op het dienen van God.
• Geloof: Vertrouwen in iets wat je niet kunt bewijzen, zoals God.
• Dogma: Een leerstelling van een godsdienst. Het is iets waarin je moet geloven als je bij die godsdienst hoort, en er wordt niet aan getwijfeld.
• Wat houdt geloven in: Geloven betekent dat je op iets vertrouwt zonder dat je het helemaal kunt bewijzen. Sommige mensen geloven in God, anderen geloven in het goede in de mens, of dat er iets is na de dood. Het geeft hoop, houvast en kan je helpen om het leven beter te begrijpen.

Kerkelijk Huwelijk: Feiten en Motivaties

Feiten over het Kerkelijk Huwelijk

• Homoseksuele partners: Kunnen niet kerkelijk trouwen, omdat het huwelijk in de kerk bedoeld is tussen man en vrouw.
• Zaterdag of weekend: Huwelijken mogen op zaterdag of een weekdag, maar niet op een zondag of feestdag.
• Andere locatie: Trouwen buiten de parochiekerk kan alleen met toestemming van de bisschop.
• Zelf niet gedoopt: Dan kun je niet kerkelijk trouwen, want beide partners moeten gedoopt zijn.
• Na een echtscheiding: Alleen mogelijk als het vorige kerkelijke huwelijk ongeldig was (bijvoorbeeld onder dwang gesloten).
• Eerst burgerlijk gehuwd: Verplicht in België: kerkelijk huwelijk mag pas na het wettelijk huwelijk.
• Eucharistie: Het huwelijk kan met of zonder eucharistieviering plaatsvinden.

4 Motivaties om Kerkelijk te Huwen

• Gelovige en kerkelijke motivatie: Ik leef vanuit mijn geloof in God en vind steun in de kerk en rituelen.
• Sociaal-traditionele motivatie: Ik volg waarden zoals respect en zorg, die ik van thuis uit meekreeg.
• Sfeer-motivatie: Ik voel me goed in warme, vertrouwde omgevingen met anderen.
• Overgangsrituelen: Belangrijke momenten in het leven vier ik met rituelen die betekenis geven.

De Aanwezige of Afwezige God

Sommige mensen voelen soms dat God dichtbij is, bijvoorbeeld in de natuur, kunst, rituelen of moeilijke momenten. Ze vertrouwen God en richten zich tot Hem in gebed. Maar dat gevoel is niet altijd even sterk; soms lijkt het alsof God ver weg is of zelfs er niet is, alsof Hij niet luistert. Ook Jezus kende die gevoelens; Hij vertrouwde meestal op God, maar voelde zich ook verlaten, zoals in de Hof van Olijven. Gelovigen zien die momenten van afstand soms als groeipunt in hun geloof: een manier om hun beeld van God te verdiepen en te zuiveren van kinderlijke verwachtingen.

Casus: Babacar en Culturele Botsingen

Babacar is een jonge man uit Senegal die naar België is verhuisd. In zijn cultuur is gastvrijheid belangrijk, dus ontvangt hij vaak luidruchtig bezoek. Voor hem is dat normaal, maar zijn Belgische buren ervaren het als storend. Babacar begrijpt hun klachten niet, omdat hij volgens zijn eigen gewoontes leeft. Het verhaal toont een botsing van culturen en laat zien hoe belangrijk het is om elkaars achtergrond en waarden te begrijpen.

• Grondervaring (Eigen ervaring): Er is een persoonlijk conflict ontstaan doordat zijn cultuur botst met die van zijn buren. Hij ervaart onbegrip, frustratie en verwarring omdat wat voor hem normaal is (gastvrijheid en veel bezoek), voor anderen storend is.
• Grondervaring (Overgangservaring): Het kan ook een overgangservaring zijn omdat hij in een nieuw land woont en zich moet aanpassen aan nieuwe gewoontes.

Geloof, Bijgeloof en Magie

• Geloof: Mensen vertrouwen op God of een heilige. Ze bidden of danken, maar weten dat ze God niet kunnen controleren.
• Bijgeloof: Mensen denken dat voorwerpen of tekens geluk of pech kunnen brengen, zoals een zwarte kat of een klavertjevier.
• Magie: Mensen proberen door speciale handelingen de werkelijkheid of zelfs God te beïnvloeden, alsof ze controle willen hebben.