Zelula eukariotoak eta prokariotoak
Clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 3,83 KB
2Zelula eukariotoetan DNA (karga negatiboa) karga positiboko oinarrizko proteinekin lotuta dago; proteina horiek histonak dira, lotura honen bidez nukleosomak eratzen dira. Nukleosoma bat lau histona motako (H2A,H2B,H3,H4) 8 molekulak eta helize bikoitzeko DNA zati batek osatzen dute (oktameroa), eta azkenean horrek 1,75 bira ematen ditu oktameroaren inguruan. Zuntzaren bi muturrak irteerako leku berean bil eta berta bosgarren histon batekin lotzen dira (H1). Nukleosoma batetik bestera linker edo lokailu izeneko DNA harizpi bat dago.Egitura horren izena perla-lepokoa da.
3Lau RNA mota daude: RNAm, RNAt, RNAr, RNAn.
RNAm DNA kromosomikoaren bi kateetako baten base-sekuentzian bildutako mezu genetikoa kopiatu eta erribosometara eramaten du.
RNAt aminoazidoak zitoplasmatik erribosometaraino eramaten du, RNAm zehaztutako base-sekuentziaren arabera. RNAt eta aminoaziadoaren arteko lotura kobalenteen bidez da.
RNAr erribosoma sortzen ditu proteina batzuekin elkartu ondoren eta proteina sintesirako giro molekular egokia sortzen du.
RNAn eskualde antolatzaile nukleolar izenenko DNA egoia sortzen du, Eratu ondoren , zatikatu eta hainbat RNAr mota sortu.
Koona: RNAm-ko erribonukleotido hirukotea da edo kode genetikoa.
Antikodona; RNAt-ko nukleotido hirukotea da, kodonaren osagarria.
Beso hartzailea: molekularen muturrak dituena.
Beso antikodona edo A besoa: antikodon bat dauka (hirukotea) eta horrek molekularekin lotuko den aminoazido zehazten du; RNAm-aren kondonen batetiko osagarria da.
T besoa: itzulpenean erribosomarekin lotzen dena.
D besoa: RNA-ren eta aminoazidoaren arteko lotura katalizatzen duten entzimekin lotzen dena.
4) * Organismo bizi guztiak zelula batekin edo gehiagorekin osaturik daude, eta beraz, esan daiteke zelula izaki bizidunen egitura-unitatea dela.
* Zelula izaki bizidunen unitate fisiologikoa da, organismo bateo erreakzio metabolikok zelularren barruan gertatzen baitira.
* Zelula guztiek lehenago beste zelula batetik datoz.
* Zelulek organismoen informazioa hereditarioa dute. Informazio genetiko hori zelula amatik alabara igarotzen da.
Zelula prokariotikoak monomeroen ohiko zelula txikiak dira eta eukariotikoak protistoaren, onddoen, landareen eta animalien ohiko zelulak dira, guztiek oinarrizko egitura bera izan arren aldeak daude erreinu batetik bestera.
Zelula prokaritotikoak ez dute nukleorik eta zelula eukariotikoak nukleo dute mintz zelularrekin inguratuta , horrela material genetikoa, zitoplasmatik banatuta dago.
Zelula prokariotikoen DNA zirkularra da eta ez dute mitosirik egiten eta zelula eukariotikoek aldiz DNA lineala da eta mitosia egiten dute.
Zelula prokariotikoa ez dute zitoeskeletorik eta organulu zelular gehienak ezta eta zelula eukariotikoa zitoeskeleto dute baita organulu-aniztasun handia ere.
5) Mitosiaren metafase aldian. profasean eraturiko kromosoma mitotikoak, zelularen erdialdean daude lerrokatuta, ekuatore plaka deituriko egitura eratuz. Ardatz mitotikoa guztiz eratuta dago. Ardatz mitotikoaren zuntz kromosomikoak eusten dituzte kromosoma bakoitza ren bi kromatida zentromeroetatik, Ardatz mitotikan bereizten ditugu: bi zentriolo bikote ( polo bakoitzean bikote bana) eta zentrioloetatik zentriolo bikote ( polo bakoitzean bikote bana) eta zentrioloetatik ateratzen diren zuntzak. Hauek bi motatakoak dira : zuntz astralak laburra eta zuntz polarrak luzeak.
5) Meiosia bi esanahi biologikoa ditu: zelula diploide batetik lau zelula haploidea eratzea, gametosk direla, horrela espezien kromosoma kopurua mantentzen da eta bestea, anistasun genetikoa bermatzen du , hau profasean I gertatzen den birkonbinazio genetikoa esker, gameto guztiak desberdinak direla.