Zientzia eta Ingurumena: Oinarrizko Kontzeptuak

Ingurumen Eraginak eta Baliabide Naturalak

Iraultza Berdea: Nekazaritza Errendimendua

DDT eta beste plagizida batzuk sortu ziren, ongarriak erabili ziren, eta sailak eta ureztapena mekanizatu zituzten. Horrek Iraultza Berdea ekarri zuen, nekazaritza-errendimendua handitzea, alegia.

Gehiegizko Arrantza: Itsas Baliabideen Kudeaketa

Gero eta arrain tona gehiago harrapatzen dira, eta arrain-populazioa ez da gai konpentsatzeko adina azkar ugaltzeko. Hori gehiegizko arrantza deritzo.

Basogintza: Basoen Zientzia eta Ustiapena

Basoa landu, zaindu eta ustiatzearen zientzia eta jarduera da.

CO2 Kontzentrazioa eta Berotze Globala

Gehiegizko kontsumoak eragin handiak izan ditu. Desorekak sortzen ditu, eta desoreka horiei eragin deritze. CO2 atmosferan duen kontzentrazioa izugarri azkar handitzen ari da. Gehikuntza horri Hockey makila efektua deritzo. Erregai fosilen eta zementuaren ekoizpenaren ondorioak dira.

Kimika eta Materialen Oinarriak

Elementu Kimikoak: Materiaren Oinarrizko Adreiluak

Materia osatzen duten adreiluak dira elementu kimikoak. Gainerakoak elementu artifizialak dira. Elementu kimikoak taula periodikoan sailkatuta daude, beren propietate kimikoen arabera.

Konposatu Kimikoak: Substantzien Bereizketa

Konposatu kimikoak beren osagaietan prozedura fisikoen bidez bereizi ezin diren substantziak dira. Konposatuak eta haiek osatzen dituzten elementuak zeharo desberdinak dira.

Materialen Nahasteak eta Aleazioak

Bi elementu edo konposatu kimiko edo gehiago erabiliz artifizialki sortutako nahasteak dira aleazioak. Osagaien propietate fisikoak hobetzeko egiten dira aleazioak, eta funtzio jakin batzuetara egokitutako substantzia bat lortzeko.

Konpositeak: Propietate Anitzeko Materialak

Hitz hori ingelesetik dator, eta material mota jakin bat izendatzeko erabiltzen da. Konposite bat oso bestelako propietate kimikoak edo fisikoak dituzten materialez osatutako substantzia da, eta haren propietateak eta hura osatzen duen material bakoitzaren propietateak desberdinak dira.

Energia Iturriak eta Sorkuntza

Energia Hidroelektrikoa: Uraren Indarra

Ibaietako ura presetan pila daiteke. Turbinak biratzean, elektrizitatea sortzen da. Urtegietan pilatzen den ura ureztatzeko eta giza kontsumorako erabil daiteke, eta ibaien uholde arriskutsuak eragozten ditu.

Energia Nuklearra: Elektrizitate Sorkuntza

Munduan 435 zentral nuklear daude, eta elektrizitatearen %17 sortzen dute. Beroa ura lurruntzeko erabiltzen da, eta lurrunak turbinak mugitzen ditu elektrizitatea sortzeko.

Haize Energia: Dinamoaren Bidezko Eraldaketa

Dinamo batek elektrizitate bihurtzen du haize-sorgailuen hegoen mugimendua.

Eguzki Energia: Iturri Agortezina

Energia iturri agortezina da, eta bi modutan lor daiteke elektrizitatea: eguzki-plaken bidez eta eguzki-zentral termikoetan beroa lortzeko.

Bioerregaiak: Alternatiba Jasangarriak?

Hazi oleaginosoetatik lortzen da, eta gasolioaren ordez erabili daiteke. Baina haren ekoizpenak petrolioa kontsumitzen du.

Hidrogenoa: Energia Garbiaren Etorkizuna

Panel fotovoltaikoen bidez eta gas naturalaren bidez sortzen da.

Fusio Nuklearra: Izarren Energia Lurrean

Izarretan sortzen den energia da. Ez du kutsatzen, ez baitu hondakin erradiaktiborik sortzen.