Evolución del idioma gallego: de 1936 a 2003

O galego de 1936 a 1975: características linguísticas fundamentais, contexto histórico e situación sociolingüística

* Levantamento de Franco: Guerra de tres anos (Guerra civil)

* Galicia triúnfa rapidamente e o franquismo instálase xa dende o inicio da contenda

* Os organismos, institucións e editoriais tocan fondo: A Nosa Terra. O SEG, as Irmandades... coa excepción da RAG

* Os anos posteriores a guerra foron estériles para a producción en galego. Hai que esperar a 1947 para que se publique o primeiro poemario: “Cómaros verdes” de Aquilino Iglesia Alvariño e a 1951 para a primeira novela “A xente da Barreira” de Carballo Calero.

* 1950 Fundación da editorial Galaxia (exclusivamente en galego)

* Papel fundamental na recuperación da lingua e o seu prestixio

* Na andaina de Galaxia adquire especial importancia a Revista Grial (1951) pero que será prohibida polo réxime.

* Galaxia comeza a publicar en 1958 a Revista de Economía de Galicia.

Grazas a toda unha xeración de autores, o cultivo do galego conseguiu recuperarse.

* 1963 é un ano crucial

* A RAG instaura o Día das Letras Galegas

* Creación da asociación cultural O Facho

Fúndase a Unión do Pobo Galego e o Partido Socialista Galego

* 1960 Nos anos 60 hai grandes cambios

* Predominio das clases medias urbanas e o proletariado

* Emigración do rural

* Ensino obrigatorio en castelán pola prohibición franquista ao uso do galego en ámbitos formais.

Recuperación das liberdades democráticas coa morte de Franco.

Características lingüísticas fundamentais:

* Galego escrito- Norma sistemática

* Criterio simplificador da ortografía, reducindo o uso do apóstrofo o guión e os tiles

* Moderación dos excesos enxebrizantes

* Na Universidade de Santiago déronse novidades:

* Incorporación opcional de estudos de lingua e literatura galegas na Licenciatura de Filosofía e Letras

* O profesor Carballo Calero é o autor da gramática máis importante ata o momento “Gramática elemental del galego común”

* A comezos dos 70 a RAG asume a labor da codificación do idioma ao publicar os primeiros códigos normativos.

O galego a finais do século XX e comezos do XXI: características linguísticas fundamentais. Contexto histórico e situación sociolingüística

O final do s. XX o rural ten moito peso demográfico na sociedade galega (60%)

A substitución do galego polo castelán continúa imparable e cada vez máis forte nas vilas. A pesar diso o galego segue sendo a lingua maioritaria no rural.

A transición demográfica coincide coas voces de alerta de perigo de desaparición da lingua propia. En contraposición coa chegada da democracia hai unha introdución do galego en ámbitos reservados ó castelán; ensino, administración...

En Galicia a política lingüística é de baixa intensidade e non existiu unha verdadeira vontade política a falar o galego.

Coa aprobación da Constitución Española de 1978 nace o Estado das Autonomías: 1981 Estatuto de Autonomía para Galicia (recoñecemento do galego como lingua propia e cooficial).

Co fin de levar a cabo esta disposición: aprobación da Lei de Normalización Lingüística (1983)

O organismo encargado da normalización era a Dirección Xeral de Política Lingüística

2004: aprobación do Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega: primeiro cambio foi que a Dirección Xeral quedara convertida en Secretaría Xeral e pasou a depender da Presidencia.

A introdución do galego no ensino e a correspondente necesidade de materiais: creación de novas editoriais (xerais...) e a consolidación das xa existentes.

Único diario en galego, Galicia hoxe, é gratuíto de luns a venres .

O feito máis importante nos medios de comunicación foi a creación da CRTVG.

A TV e radio galegas comezan a emitir para promover o uso do galego e para desfacer os prexuízos cara o galego

Características linguísticas fundamentais:

- 1982: Normas ortográficas do idioma galego, recoñecidas pola Xunta como oficiais

- Lei de Normalización Lingüística (1983) converte a RAG na autoridade en cuestións normativas

- ILG elaborou o “vocabulario ortográfico da lingua galega”

- Despois publícanse manuais ortográficos e de dúbidas, correctores ortográficos, dicionarios monolingües...

- As normas de 1982 foron reformadas en 1995 e 2003 dando como resultado a “normativa de concordia”vixente na actualidade.