Natur
Clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 2,76 KB
1. a) Elikagai konposatuak eta bakunak azaldu. Adibideak
elikagai bakunak: osagai bakarra dute. Adibidez: gatza, oliba..
elikagai konposatuak(gehienak): ura, gatz mineralak(substantzia inorganikoak) eta substantzia organikoak.(gluzido, lipido, proteina eta bitaminak) dituzte
b) Ura eta gatz mineralak azaldu
Ura bizi prozesuetarako beharrezko substantzia inorganikoa da. Gure gorputzaren %65ura da. Uraren proportzio altuena organo eta ehun aktiboetan: bihotza, garuna.. proportzio baxuena organo eta ehun positiboetan:hezur, ehun, adiposo..
Hartzeko era: edariak eta uretan aberatsak diren janarien bidez. Propietateak:- oso disolbatzaile ona da(nutriente eta hondakinak disolbatzeko)-hesteetan erraz zurgatzen da(odolera pasatu).
Gatz mineralak beharrezko substantzia inorganikoak dira.hartzeko *modua:- uretan disolbatuta- substantzia organikoetan disolbatuta.* Betetzen dituzten funtzioak:-erregulatzailea:nerbio-kinada transmisioa,muskulu uzkurdura..-egiturazkoa: hezur eta hortzetara-+sailkapena: -asko behar ditugunak. Fe, Na, K. Ca.. - Gutxi behar ditugunak(oligo elementuetan): I, Cu, Zu
2. Organikoak aipatu(2azaldu)
Gluzidoak, lipidoak, proteina, bitaminak
Lipidoak: - C, H eta Oz askotan N, S eta Pez ere eratutako molekula organikoa- Oso substantzia energetikoak dira. Ez dira uretan disolbatzen, baina bai disolbatzaile organikoetan(alcohol..)-Lipido sinpleenak gantzak dira, likido direnean olio deritze -Sailkapena: _gantz-azido aseak dituztenak:koko eta palma olioa, esnea.. _gantz-azido asegabeak dituztenak: oliba, arto eta soi olioa, arrain gantza. - Koresterola: lipido konplexua da, arkume okelan, muinetan..dago
Proteinak: -C, H, O eta Nez batzuetan S eta Pz ere osatua - Egiturazko funtzioa dute eta giza.gorputzaren %18a proteina da. Behar izanez gero, energi iturri ere izan daitezke - Makromolekulak dira, bere osagai bakunena aminoazidoak direlarik. Hogei aminoazido inguru ezagutzen dira, hauetatik 8ordea ezin ditugu giza gorputzak sintezitatu eta aminoazido esentziak esaten zaie. Aminoazido esentziak eskuratzeko animalia jatorriko elikagaiak interesgarriagoak dira landare jatorrikoak baino.
3 Nutrizio beharrak
Gure gorputzaren funtzionamenduak substantzia jakin batzuen beharra du. Behar horiek 3motatakoak dira: energetikoak, egiturazkoak eta funtzionalak
elikagai bakunak: osagai bakarra dute. Adibidez: gatza, oliba..
elikagai konposatuak(gehienak): ura, gatz mineralak(substantzia inorganikoak) eta substantzia organikoak.(gluzido, lipido, proteina eta bitaminak) dituzte
b) Ura eta gatz mineralak azaldu
Ura bizi prozesuetarako beharrezko substantzia inorganikoa da. Gure gorputzaren %65ura da. Uraren proportzio altuena organo eta ehun aktiboetan: bihotza, garuna.. proportzio baxuena organo eta ehun positiboetan:hezur, ehun, adiposo..
Hartzeko era: edariak eta uretan aberatsak diren janarien bidez. Propietateak:- oso disolbatzaile ona da(nutriente eta hondakinak disolbatzeko)-hesteetan erraz zurgatzen da(odolera pasatu).
Gatz mineralak beharrezko substantzia inorganikoak dira.hartzeko *modua:- uretan disolbatuta- substantzia organikoetan disolbatuta.* Betetzen dituzten funtzioak:-erregulatzailea:nerbio-kinada transmisioa,muskulu uzkurdura..-egiturazkoa: hezur eta hortzetara-+sailkapena: -asko behar ditugunak. Fe, Na, K. Ca.. - Gutxi behar ditugunak(oligo elementuetan): I, Cu, Zu
2. Organikoak aipatu(2azaldu)
Gluzidoak, lipidoak, proteina, bitaminak
Lipidoak: - C, H eta Oz askotan N, S eta Pez ere eratutako molekula organikoa- Oso substantzia energetikoak dira. Ez dira uretan disolbatzen, baina bai disolbatzaile organikoetan(alcohol..)-Lipido sinpleenak gantzak dira, likido direnean olio deritze -Sailkapena: _gantz-azido aseak dituztenak:koko eta palma olioa, esnea.. _gantz-azido asegabeak dituztenak: oliba, arto eta soi olioa, arrain gantza. - Koresterola: lipido konplexua da, arkume okelan, muinetan..dago
Proteinak: -C, H, O eta Nez batzuetan S eta Pz ere osatua - Egiturazko funtzioa dute eta giza.gorputzaren %18a proteina da. Behar izanez gero, energi iturri ere izan daitezke - Makromolekulak dira, bere osagai bakunena aminoazidoak direlarik. Hogei aminoazido inguru ezagutzen dira, hauetatik 8ordea ezin ditugu giza gorputzak sintezitatu eta aminoazido esentziak esaten zaie. Aminoazido esentziak eskuratzeko animalia jatorriko elikagaiak interesgarriagoak dira landare jatorrikoak baino.
3 Nutrizio beharrak
Gure gorputzaren funtzionamenduak substantzia jakin batzuen beharra du. Behar horiek 3motatakoak dira: energetikoak, egiturazkoak eta funtzionalak