Aitzol, Xabier Lizardi, Lauxeta eta Orixe - Euskal idazleak

Aitzol(1896-1936)

Apaiz tolosarra zen gerrak zapuztu zituen haren asmoak eta faxistek fusilatu zuten.OBRA : euskaltzaleek elkartea sortu eta buru izendatu zuten. Yakintza aldizkaria sortu zuen. Olerkari askok Aitzolen hatsari esker izan ziren idazle. simbolismo liritikotik, epikara herritarrek hobeto ulertzeko. bere ustez herriari hizt egin behar zaio. 

Xabier Lizardi( 1896-1933):

Zarautzen jaio zen. tolosako empresa baten lana egin zuen. gaixotasun batek eraman zuen.OBRA: 1930-32 arteko olerkia Bihotz-begietan liburua publikatu zuen. Umezurtz olerkia (1934) hil ondoren publikatu. Urte berean prosazko lanak, Itz lauz bilduma.

I.K:

Lizardiren olerkia hain pertsonala eta bere estetikan hezur mamituetan, zaila da inoren eraginik izatea. Hizkera poetiko berria sortzeko hizkuntzak dituen aukerak baliatzen ditu. Hizkuntzaren erabileran duen malgutasuna aipagarria da: hiperbatona, zangalatraua, paralelismoa etab. Hizkuntzaz baliatuz lortzen duen musikaltasuna. Sustraiak erromantizismotik.

Lauxeta (1905-1937):

Bizkaian sortua. Literaturako klaseek jarri zuten joera modernistarekin eta sinbolistatekin harremanetan. Euskalgintzan egin zituen bere ataleginak. Gernikan, bonbardeaketa ondoren, gasteizen fussilatu.OBRA: Ez zen mugatu arlo poetikora. Kazetaritza, saiakera eta antzerkia ere landu zituen, politikan buru.bihotz sortuta izateaz gain. Olerkia izan zen haren arlotik emankorrena. Bizitza labur egin zitzaion. 2 olerki liburu bide barrijak eta Arrats beran.I.K: Bizkaieraz eta garbizaleen eraginez idatzi izanak zail egiten ditu haren olerkiak, gaiak ez baitira beti lehen irakurraldian ulertzeko modukoak.Lauxetaren olerkiak, haren pentsamendua bezala, idealista eta simbolista da.Euskera hizkuntza landu gabetza du, esan nahi lukeena esateko. Hain gazterik hila, ez zuen euskarazko herri literaturaren bitxi asko ezagutzeko betarik izan.Krausisten eragina boria du.Bigarren olerki-liburuan. Alderdi herrikoia.

ORIXE(1888-1961):

Gipuzkoan jaioa. humanitateak eta klasikoak ikasi zituen, horrek eragin handia du haren olerkigintzarako iritzietan. 1923 jesuita izateari utzi, eta, 1931 arte, Bilbon aritu zen lanean, Euskaltzaindiko buru zen.Gerratean atzerrira alde egin behar izan zuen. 1954an Añorgan hil zen.OBRA: Orixe arlo askotako langilea da. /Euskaldunak /Barne-muineta  n.

I.K:

Euskararen ezagutza sakona zuen. Esukera oparo eta ederraren erakusleiho da Orixeren obra. Ez dago erromantizismoaren eraginetik libre. Idealista-esentzialista dugu Orixe.