Dereitos e deberes dos cónxuxes na sociedade conxugal

Art. 1742. Recompensa por doazóns

O marido ou a muller deberá á sociedade recompensa polo valor de toda doazón que fixere de calquera parte do haber social; a menos que sexa de poca monta, atendidas as forzas do haber social, ou que se faga para un obxecto de eminente piedade ou beneficencia, e sen causar un grave menoscabo a dito haber.

L. 18.802 Art. 1º, Nº 73

Art. 1743. Disposición de especies

Se o marido ou a muller dispón, por causa de morte, dunha especie que pertence á sociedade, o asignatario de dita especie poderá persegui-la sobre a sucesión do testador sempre que a especie, na división dos gananciais, se adxudicara aos herdeiros do testador; pero en caso contrario só terá dereito para perseguir o seu prezo sobre a sucesión do testador.

Art. 1744. Expensas de educación

As expensas ordinarias e extraordinarias de educación dun descendente común, e as que se fixeren para establecelo ou casalo, imputaranse aos gananciais, sempre que non conste dun modo auténtico que o marido, ou a muller ou ambos de consuno, quixeron que se sacaran estas expensas dos seus bens propios. Aínda cando inmediatamente se saquen elas dos bens propios de calquera dos cónxuxes, entenderase que se fan a cargo da sociedade, a menos de declaración contraria.

En caso de facerse estas expensas por un dos cónxuxes, sen contradición ou reclamación do outro, e non constando dun modo auténtico que o marido ou a muller quixeron facelas do seu, a muller, o marido ou os herdeiros de calquera deles poderán pedir que se lles reembolse dos bens propios do outro, por metade, a parte destas expensas que non caiba nos gananciais; e quedará á prudencia do xuíz acceder a esta demanda en todo ou parte, tendo en conta as forzas e obrigacións dos dous patrimonios, e a discreción e moderación coa que nestas expensas procedera o cónxuxe.

Todo isto se aplica ao caso en que o descendente non teña bens propios; pois tendoos, imputaranse as expensas extraordinarias aos seus bens, en canto caiban, e en canto lle foran efectivamente útiles; a menos que conste dun modo auténtico que o marido, ou a muller, ou ambos de consuno, quixeron facelas do seu.

Art. 1745. Presunción de erogacións

En xeral, os prezos, saldos, custas xudiciais e expensas de toda clase que se fixeren na adquisición ou cobro dos bens, dereitos ou créditos que pertenzan a calquera dos cónxuxes, presumiranse erogados pola sociedade, a menos de proba contraria, e deberán abonárse-lle.

Por conseguinte:

O cónxuxe que adquire bens a título de herdanza debe recompensa á sociedade por todas as débedas e cargas herdatorias ou testamentarias que el cubra, e por todos os custos da adquisición; salvo en canto probe haberlos cuberto cos mesmos bens herdatorios ou con lo seu.