Fosfodiester lotura

Azido nukleiko: -Definizio: C, N, H, O eta P-z osatutako biomolekula organikoak. Izaki baten proteina guztiak sintetizatzeko beharrezkoa den informazioa azido nukleikoetan dago kodifikatuta. -konposizio:Nukleotidoen polímeroak dira.Bi mota ditugu: azido desoxirribonukleikoa (ADN) eta azido embonukleikoa (ARN). Nukleotidoak hiru atal ezberdin ditu: -5 karbonodun monosakaridoa (pentosa).2 motatakoa izan daiteke: erribosa edo desoxirribosa.ARNk erribosa eta ADNk desoxirribosa. -base nitrogenatua. Molekula ziklikoa da.Adenina (A), guanina (G) eta zitosina (C) ADNaren zein ARNaren osagaiak dira.Uraziloa (U) ARNan eta Timina (T) ADNan.-Azido fosforikoa. -Nukleotido:Base nitrogenatua eta pentosa N-glukosidiko loturaren bidez batu. Azido fosforikoa, ester loturaren bidez lotu, pentosaren 5.Karbonoarekin.Hori guztia kontutan harturik 8 nukleotido mota: Erribonukleotidoak:AMP,GMP,CMP,UMP<br />Desoxirribonukleotidoak: dAMP,dGMP ,dCMP,dTMP. -Polinukleotidoak: Nukleotidoak elkarren artean katea daitezke, bataren 5 karbonoa eta bestearen 3 karbonoaren artean lotura fosfodiesterra eratuz. Lotura mota askotan errepika daiteke polinukleotidoa eratu arte. -Sailkapena: -ADN: Zelula eukariotikoetan nukleoan dago gehien bat. Mitokondrioetan eta kloroplastoetan ere badago. Zelula prokariotikoetan, ADN zitoplasman.- ADNaren konposizioa: ADN molekulek 4 mononukleotido (desoxirribonukleotido) ezberdin: dAMP, dGMP, dCMP eta dTMP. ADNa fosfodiester loturen bidez batutako desoxirribonukleotidoz osatu. Lotura horretan desoxirribosa baten 5. Karbonoaren azido forforikoa eta hurrengo nukleotidoko desoxirribosaren 3. Karbonoko hidroxilo taldea elkartu. Polinukleotidoaren ardatz nagusia fosfato-pentosa-fosfato-pentosa kateak eratzen du, 1. Karbonoetan lotuta dauden baseak alboetara geratzen dira. Ardatz nagusi horrek 5 muturra izango du hasieran eta 3 muturra amaieran.-ADNaren egitura: -primarioa kateetako nukleotidoen segida edo sekuentziari dagokio. Darama, proteinak sintetizatzeko informazioa.-sekundario: ADNak bi katea polinukleotido ditu. Katea biak elkarren inguruan kiribilkatzen dira helize bikoitza osatzeko.Kateek aurkako norabidea dute. Kateek dituzten pentosa-fosfato ardatzak eskailera kiribilaren kanpo- aldean daude. Baseak perpendikularki daude barrualdera begira.-goi-mailako egiturak: perlazko idunekoa edo kromatina, solenoidea, kiribila, erroseta, errodiloa, kromosoma.-ADNaren funtzioak: Material genetikoa osatzen du, informazio genetikoa berton gordeten da, eta gainera belaunaldiz belaunaldi transmititzen da. Organismoek dituzten proteina ugari eta desberdinak sintetizatzeko informazioa ADNan dago kodifíkatuta eta bera da informazioaren adierazpena kontrolatzen eta bideratzen duena.-ARNa: Zelulako azido nukleikorik ugariena. -konposizio: Fosfodiester loturaz elkartutako erribonukleotidozko polimeroa.Lotura horretan erribosa baten 5 Karbonoaren fosfato taldea eta hurrengo nukleotidoko erribosaren 3 Karbonoaren hidroxiloa elkartzen dira.-egitura: kate bakarrekoak: egitura primarioa.Batzuetan kate bereko base osagarriak parekatu egin daitezke hidrogeno zubiei esker eta alde batzuetan helize bikoitza eratu. Batzuetan proteinakin batu. -motak: .ARNr (ARN erribosomikoa).Erribosomen eraketan parte hartzen du:Eribosoma = proteinak + ARNr.ARN guztietatik ugariena.Erribosomek bi azpi-unitate dituzte eta hauek ARNm-ari esker elkartu.-ARNt (ARN garraiatzailea) Hialoplasman daude aminoazidoak erribosometara garraiatzen ditu.Hirusta-hostoaren itxura du.Beso bati antikodoia deritzo eta ARNm base hirukotearen osagarria da.-ARNm (ARN mezularia) Nukleoan sintetizatzen da ADN zatien kopia osagarri bezala eta erribosometara abiatu. Fabrikatu behar den proteinaren informazio zehatza du.-funtzioak: proteinen sintesian parte hartu: ARNr, erribosomak eratzea.ARNm, gene baten informazioaren kopia bat egitea, proteina zehatz bat sintetizatzeko. ARNt, aak garraiatu erribosometara mezulariak agintzen duen ordenean.