Iberiar Penintsulako Erli Unit Morfoestruk

Iberiar penintsulako erliebea iberiar goi lautadaren inguruan antolatzen da. Erdial sistema bi zati bereizitako laudata garai bat da: iparraldeko iberiar goi lau eta hegoal. Iberiar goi lautadan: -hertz menditsuak, galizialeongo mendigunea, kantauriar mendikatea, iberiar sistema eta sierra morena. -kanpoko unit, kanpoko sakonuneak (ebro guadal) eta periferiako mendikae (euskal men, piri, kataluniako kostalmendi, mendik betikoa.

IBERIAR GOI LAUTADA

Iberiar goi lautada ordoki garaia da, 600-800 m-ko altitudea du batez beste. Era Primarioan sortu zen, antzinako Hesperiar mendigunearen (orogenia hertziniarrean sortua) higaduraren ondorioz. Era Tertziarioan, Alpetar orogeniak ia Iberiar goi lautada guztia deformatu eta suntsitu zuen, eta, beraz, hiru unitate eratu ziren horren barnean: antzinako zokalo paleozoikoa, barneko mendilerroak eta barneko arro sedimentarioak.

1. Antzinako Zokalo Paleozoik

Gaur egun Iberiar penintsularen mendebaldean soilik ageri da (Zamora, Salamanca eta Extremadurako penelautadak). Horietan, zokaloa estaltzen zuten material tertziarioak suntsitu egin ditu higadurak, eta jatorrizko material silizeoak utzi ditu agerian: granitoa, arbela eta kuartzita. Erlicbea penelautadez edo uhin oso leuneko gainazalez dago osatua.

Backo Ar Sedimentarioak

Iparraldeko eta hegoalccko Iteriar goi lau:adctakoak dirn. Fra Tertziarioan eratu ziren, Alpetar orogeniak Iberiar goi lautadaren zckaloaren blokcak hondomt zitueneen. Hasteko, aintirak crat: ziren Erroetan; onicren, ma erial tertziarioekin bete ziren. Materialok horizontalcan kckatu ziren, estratu bigunak behe aldean (buztinak, areak, igeltsuak ete margak) eta gogorrak gciko aldean (karcharriak).