A Idade de Ferro na Península Ibérica: Povos e Culturas

La protohistoria é o período de transición entre a Prehistoria e a Historia. Introdución da escritura en culturas que aínda non teñen desenvolvido un sistema de escritura.

A idade de ferro corresponde desde o 1000 a.C. ata a conquista dos romanos. Esta época caracterízase pola cantidade de povos repartidos pola península (povos pré-romanos).

• Povos Íberos: zona mediterránea e sur peninsular, estiveron en contacto cos gregos, fenicios e cartaxineses. Poseían unha economía baseada na agricultura, a gandaría, a minería e o comercio.

• Povos Celtas: procedían de Centroeuropa e penetraron na península ibérica polo norte, atopándose cunha cultura local coa que se fusionaron. Galaicos, astures ou cántabros e na zona centro os celtas e os íberos fusionáronse dando lugar aos povos celtibéricos.

Cultura Etrusca: foron un povo que durante o primeiro milenio na península Itálica asentáronse nas actuais rexións da Toscana e Lazio, aproximadamente.

Foro: ágora no mundo grego, era a praza principal.

A cidade romana dividíase en cardo máximo que cubría o eixe norte-sur e outro decumano máximo que cubría o eixe leste-oeste.

Basílica: tiña disposición de planta rectangular de tres naves separadas por columnas, sendo a central máis ancha e alta que as laterais, con tellado plano con caixóns.

Termas:

Piscina de auga fría: frigidarium

Piscina de auga quente: caldarium

Estancia templada de transición: tepidarium

Vestiarios: apodyterium

Patio central para exercicios: palestra

Canalización subterránea do aire quente: hypocaustum, para iso existían varios fornos (praefurnium) que desprazaban por debaixo das estancias a través de columniñas (pilae) que sustentaban o chan das estancias (suspensura).

Teatro: seguía o modelo grego e consta dun espazo semicircular para os espectadores (cavea), un espazo semicircular para o coro (orchestra) e un espazo alongado para os espectadores (escena).

Teatro: seguía o modelo grego e consta dun espazo semicircular para os espectadores (cavea), un espazo semicircular para o coro (orchestra) e un espazo alongado para os espectadores (escena).

Tanatatro: a arena era onde tiña lugar os xogos e as gradas ou cavea para os espectadores.

Circo: adaptación dun estádio grego, composto por unha pista alongada que servía para as carreiras de carros tiradas por cabalos e un muro divisorio denominado spina.

Acueductos:

Villas: habitacións (cubiculum), con un patio central (atrium), no que se converxían os pontes dos tellados (compluvium) para recoller a auga da choiva no estanque (impluvium), tamén dispoñía de comedor (triclinium).