Izerdi landua

MINERALEN XURGAPENA

Gatz mineralak ioi gisa xurgatzen dira sustraiaren zona ileduan.

3 garraio mota:

*Garraio aktiboa: ioien kanpoko kontzentrazioa barruko baino txikiagoa da /energia gastatu behar da

                                      entzima garratzaileek parte hartu (kanpoko ioiak zelula epidermikoen eta ile xurgatzileen  

                                      barruan sortzeko)

*Garraio erraztua: ioien kanpoko kontzentrazioa barruko baino handiagoa da

 proteina batek lagunduta sartzen da (energia gastatu gabe)

*Difusioak (urarekin): laguntzarik gabe sartzen da

ZURTOINA ETA HAREN OSAGAIAK AZALDU

Zurtoina ardatza izaten da. Hostoak, loreak eta begiak izaten ditu. Izerdi gordina eta landua garraiatzeaz gain, erreserba-substantzien biltegia izaten da.

+Adabegiak: hostoak txertatzen diren lodiguneak

+Adabetarteak: bi adabegiren arteko zurtoin zatiak

+Muturreko begiak: zurtoin eta muturrean dauden atalak. Landareak luzetara hazteko behar dituen meristemo primarioak dituzte.

+Gatzarbeko begiak: hostoen galtzarbean dauden parteak. Hor eratzen dira alboetako adarrak.

IZERDI GORDINAREN 3 MEKANISMOAK AZALDU

* Transpirazioak eragindako erakarpena: ura landare-hostoen estometatik lurruntzen da. Tentsio negatiboa eragin eta urak gorantz doa.

+Tentsio hori sistema baskularrean zehar transmititu eta ondorioz, ura zerbaitek goitik xurgatuko balu bezala mugitzen da gorantz.

* Kohesio-atxikipena: ur molekulak xilemako zelulen paretara sendo atxikita daudenez, urak gorantz egiten du. Transpirazioaren erakarpen-indarra molekulaz molekula transmititzen da ur-zutabe osoan zehar.  

+Xilemako hodien egitura meheak eta uraren kohesio- eta atxikipen-propietateek dute izerdi gordina kapilaritatez igotzea.

* Sustrai-presioa: ura sustrsietako ileetaik etengabe sartzean sortzen diren mekanismo osmotikoek eragiten dute. Presio horrek ur molekulak gorantz bultzatzen ditu.

+Kondizio normaletan, presioa txikia, transpirazio kondizioak eskasak direnean, sustraietako presioak garrantzia izan dezake.

ESTOMEN EGITURA ETA FUNTZIOAK

Estoma bakoitzak bi zelula oklusibo ditu. Haien artean, irekidura ostioloa dago (estoma azpiko ganbera sartzen dena). Batzuetan, zelula oklusiboak inguratzen dituzten zelula epidermikoak espezializatuta daude (zelula erantsi).

*Irekitzen dira: barruko kontzentrazioa handitzean      

                      barruko kontzentrazioa txikitzean

Funtzioak:

*Argia: azukre-kontzentrazioa handitzean, ura osmosiz sartzen da zelulara eta estomak irekitzen dira (goiz

                      azukre-kontzentrazioa jaistean, estomak ixten dira (gauean)

*CO2-aren kontzentrazioa: CO2-kontzentrazioa handitzean, estomakn ixten dira

*Ur-eskuragarritasuna: lurzoruan ur gutxi dagoenean (estres hidrikoa) estomak ixten dira

*Tenperatura: estomak irekiko ditu

                                aldi berean CO2 igotzen da

                                puntu batean ixten dira: CO2 altua da

                                 erreakzioak moteltzen dira