Piageten etapak

2.-PIAGET: Piageten Teorian oinarrituta ikusi dugu umeek soilik ikasten dutela: 1. Zehatzetik abstraktura 2. Ezagunetik ezezagunera 3. Sinpleenetik konplexuenera 4. Manipulazio aktibotik kontzeptualizazio sinbolikora *Mesede esaka egiten dio GZ irakaskuntzari! § Noiz izan daiteke Piageten Teoria baliagarria? -Gai aproposak aukeratu ezkero, umeen ulermenetik gertu eta denboran atzera egiteko eta espazioan mugitzeko aukera ematen badute: ADB:Gizakien elikadura, gizakiak eta paisaiak, energiaren erabilera, garraioen eboluzioa, hirien bilakaera. Denak daude umeen ulermenetik gertu eta abstrakzio maila baxua da (Frantziako Iraultzak ez luke balio). Aukera ematen du gaia aukeratzerakoan: gertuko edo urrutikoa, gaurkoa edo iraganekoa aztertu, diziplinartekotasuna ahaztu gabe. 3.-IKUSPEGI DIAKRONIKOAREN ABANTAILAK, IKUSPEGI SINKRONIKOAREN ALDEAN: Diakronia: gizartean historian zehar eman diren fase ezberdinak era kronologikoan adierazita. Sinkronia: denbora berdinean gertatutako gertaerak (aldiberekotasuna) 1. Denboran zehar izandako gertaerak ikustea erraza da, umeen gaitasunetatik gertu 2. Oinarrizko gaiak dira 3. Garapen tekno-zientifikoa egoten da horrelako planteamenduetan 4. Arazo larrienetarikoak: 1) Material apropos eza edo irakasle formazio eza 2) Erosoago sentitzea diziplina deskribatzaile eta politikoetan3. Ikasleak Gizarte Zientzien aurrean ESPAZIOA 1) Konplexua ulertzeko eta irudikatzeko (diziplina askotan dago gainera) 2) Giza jarduerak espazioan kokatu ( ez dago jarduera + gizakirik espazio gabe) 3) Mugatua, neurtuta, aldatua (jateko edo dutxatzeko espazioa aldatu) 4) Mikro-espazioak: etxeak, herriak, hiriak 5) Espazio eta lurraldeak giza jarduerak baldintzatu (baina ez mugatu) 6) Gizakia espezie bakarra da edonon aurki genezakeena 7) Espazioak begi bistakoak: konkistak, bertoko esku-hartzeak... 8) Horregatik gizakiak ahalegin handiak espazioa ulertzeko eta kodifikatzeko Topologia:matematiketako adarretako bat da eta gertutasunaz, zulo kopuruaz, objektuen arteko ezberdintasunaz... Aztertzeaz arduratzen dena. 1.- ESPAZIOAK BEREIZTEKO: · Oharmen (atentzio) espaziala eta nozio espaziala ez dira gauza bera: o Oharmena espazioaz jabetzeko modu orokorrari deitzen diogu o Nozio espaziala, berriz, egoera espazial zehatza adierazteko balio digu (barruan, goian, atzean...) ADB: espazioaz jabetzen den / espazioan dauden objektu eta formaz jabetzen den. 2.- PIAGETEN SAILKAPENA 1.-Oharmen topologikoa (interes guzien erdigunea da): o 6-7 urte inguru arte o Espazioa erlazio topologikoen bidez ulertzen da (irekia, itxia, hurbila) o Ondo moldatzen da ezagunak dituen espazioetan: § Neurriak ez ditu kontuan hartzen § Ez ditu lekuak erlazionatzen § Haurra da distantzia eta neurrien arteko oinarria 2.-Oharmen proiektiboa o 7-10 urte inguru o Ikuspuntu jakin batetik begiratzean antzematen diren perspektibak eta erlazio espazialen bidez ulertu espazioa: aurre, atze, goian, behean o Hau da guk daukagun espazio ikusmena (ez dakiguna) o Oharmen proiektibo aproposak izan daitezke: § Mapak, argazkiak, marrazki pikatuak, kontra pikatuak o Hauek irakurtzeko eta ulertzeko: Eskalak, legeak, konparazioak. O Norberaren errepresentazio espaziala egiten ikasi *NOZIO TOPOLOGIKOEN/ PROIEKTIBOEN ARTEKO BEREIZKETAK: Espazioa ikusteko bi sailkapen hauen desberdintasuna, ezaugarri espazialaren iraupenak markatzen du. O Nozio Topologikoa: nahiz eta toki ezberdinetara begiratzen duen (gora, behera, ezkerrera) umea soilik geratzen da espazio topologikoarekin, hau da, gela barruan dagoela soilik. O Nozio proiektiboa: ikuspuntua aldatuta espazioa aldatzen denean, hau da, gela barruan nago baina atea ezkerrean daukat, eta tokiz aldatuta eskuinean daukat. 3.-Oharmen euklidearra: o 10-12 urtetik aurrera o Neurriak eta proportzioak: objektibo eta abstraktoa o Espazioa errealitate objektiboa bezala ulertu eta beraz ez da inporta non dagoen pertsona. 3D, marra paraleloka, angeluak... O Matematikarekin + Geografiarekin (latitude/ longitude) erlazionatua MAPA MENTALAK: Espazioaren irudikapena o Ez dira kartografikoak (guk ezagutzen ditugunak, paperezkoak) o Inguru zehatz baten errepresentazio grafikoak dira (pertsona batetik bestera desberdinak dira, norbere ingurunea eraikitzen du mentalki) o Funtzio nagusia: espazio erreal batean kokatu eta mugitzen lagundu o Osagaiak: ¨ Mugak jarri daitezke ¨ Bideak irudikatzeko balio dute ¨ Konfigurazioak: forma, figura eta konposizio bat ematea espazio horri o Haurrengan nola garatzen dira Mapa Mentalak? 1) Sistema egozentrikoaren garaia (denen interesa da haurra) 2) Partzialki koordinatutako sistema garaia 3) Sistema Koordinatuaren garaia