Sinonimia e relacións de exclusión na lingua galega

Sinonimia: relación de significado entre palabras

Algúns autores consideran que dúas palabras sinónimas poden intercambiarse en calquera contexto sen modificación. Existen tres grandes problemas para a noción de sinonimia entendida como identidade:

• Problema das diferentes dimensións do significado
• Problema da diferente combinatoria de dúas unidades
• Problema da non identidade de todos os significados de dúas palabras

Dúas palabras poden ter significados cercanos, pero nunca ser totalmente idénticas (matiz). Resulta antieconómico duplicar termos innecesariamente. Os sinónimos absolutos son poucos. A estratexia máis sinxela é considerar só o contido descriptivo, deixando de lado as diferenzas diatópicas, diastráticas e diafásicas.

As relacións que estamos a considerar non se establecen entre palabras, senón entre significados. As listas de sinónimos nos dicionarios non necesariamente son sinónimos entre si, xa que cada un recolle unha acepción diferente do lema de partida.

Relacións de exclusión e oposición

As relacións de exclusión na lingua galega inclúen os complementarios, antónimos, inversos e reversos.

Os complementarios son termos cuxos significados son mutuamente excluíntes, como verdadero/falso.

Os antónimos representan os extremos dunha escala graduable e admiten termos medios.

Os inversos expresan unha mesma relación desde perspectivas opostas.

Os reversos son opostos direccionais, como entrar/salir, que conducen a un cambio de estado en direccións opostas.