Talka orogenoak

3- Gradiante Geotermikoa: Lurraren barrurantz temperatura haunditzeari deritzo.30 gradu 1km sakonera.

Meteoritoen talkak, Elementu erreaktiboen desintegrazioa,

Gezuraren eraketa: 1-4.500 miloi urte inguru gure planeta ia guztiz urtuta zegoen

2- materialak dentsitatearen arabera antolatu burdinak nukleoa osatu, mantuko material harritsuak

nukleoaren gainean flotatzen geratu, eta haren gainean hasi zen osatzen lurrazala.

3- harri urtutik ateratako gasak metatzen joan ziren atmosfera osatuz. Ur lurruna kondentsatu

hidrosfera guztia osatuz.

4-gaur egun sumendiek gas eta ur lurrun asko botatzen dute atmosferaren eta hidrosferaren bolumena+

4.Lurrazala: gezura harritsua mehe eta solidoa:

1- Azal kontinentala: 30-70km lodiera, granitoz osatuta gehienbat, eremu askotan harri sedimentarioz eta

kontsolidatu gabeko sedimentuez esatalida dago gainazala.

2- Azal ozeanikoa. 10km lodiera. Basaltoz eta gabroz eratuta.

Mantua: 2.900 km sakoneraino, Peridotitaz osatuta.

goi mantua: lurrazalaren oinarritik 670 km sakonera arteko zatia

Behe mantua: 670km tik 2.900 arte

Nukleoa: metalez osatuta, %85 burdina, %5 nikela, %10 elementu ez metalikoak

kanpo nukleoa: 2900km tik 5.150km-ra

barne nukleoa: 1200 km erradioa duen esfera

12- Plaken ertzetako prozesu geologikoa:

Dortsal ozeanikoak: Plaken ertz eraikitzaileak dira. Ezaugarriak:

1- hasutura eremuak, milaka kilometroko luzera, jarduera bolakaniko handia dago.

2- konbekzkio korronte dibergenteek distentzio esfortzuak sortzen dituzte.

3 magmak barrutik egiten duen presioak, hausturaren bi ertzak altxaatu  eta dortsalak erliebea osatu

sakonuneak rift du izena.

4- rift eremuan azala mehea da eta hautsita dago

Ertzek pasiboak .Faila eraldatzailea.

dortsalak austura etenak dira, hauek sarritan eten egiten dira, hasierako tokitik kilometro batzuk

ezkerrerago edo eskuinerako jarraitu. Ozeano ondoan ebakidura eremua ageri da, Faila eraldatzailea

bi ezaugarri: sismikotasun haundia eta ebakidura higidura oso aktiboa.

Ertz suntzitzaileak. Subodukzio- eremua:

subdukzio eremuetan litosfera ozeanikoa tolestu eta mantuan hondoratzen da. Litosfera ozeanikoaren

suntsiketa eremuak dira. Hondoratzen den plaka beti  ozeaniko izaten da.

1-litosfera ozeanikoa suntzitzen da 2- ondoratzen den plakak sismikotasun haundia sortu

3- Magmatismoa sortzen da 4- gañerako plakak loditu egitan da horren ondorioz mendikate bolkanikoa

edo sortzen da.

metamorfismoa gertatzen da, temperatu eta perezioa+

Talka ertzak. Talka orogenoak:

bi plaka kontinentek talka egiten dutenean plaka bat bestearen ganean geratzen da eta higidura

konbergentea gelditu egitan da.

1- talka egin aurretik plaken artean zeuden sedimentuak deformatu, hautsita eta bi plaken arteko jostun

eremuan  pilatzen dira, talka orogenoa izeneko erliebea osatuz.

2- orogenoak egoera isostatikoa du

3- granito plutoien gunea sortzen da, metamorfismoa eta magmatismoa sortzen delako lehenago.

4 sismikotasun handia sortzen da, talkaren ondorioz austurak ere izaten dira.