1839ko urriaren 25eko legea iruzkina

Hirugarren gerra karlista(1872-1876) Seiurteko demokratikoan hasita eta Berrezarkuntzan amaitua. -1868ko iraultzak ezarritako Amadeo Savoiakoaren monarkiaren porrotaren ostean eta I Errepublika aldarrikatu ondoren karlismoaren aldekoak nabarmen ugaritu ziren Erdiko mailako jabeek karlismoaren alde jokatu zuten gizarte barruko ordena defendatzeko baliabide militar bakarra hori ikusten zuten eta  -- --Euskal Herrian garrantzi handia hartu zuen neokarlismoak eta Seiurtekoan hauteskundeak erraz irabazi zituen Orain arte Euskal Herriko jauntxoen ardura nagusia Foru Aldundien bidez ordenari eustea izan zen matxinadak bultzatzea ez zitzaien komeni; baina, Isabel IIa tronutik kentzean eta agintea hutsik geratzean karlismoan ikusi zuten galdutako ordena berriro ezartzeko aukera -Karlos VIIa erregegaitzat hartuta,karlistek hasi borrokan hasi ziren.Buruzagia Nicolás Ollo nafarra izanez.Euskal lurralderik handiena hartuz gero hiriburua Lizarra izango zen.Bilbo berriro setiatu zuten eta porrot ere egin zuten karlistek atzera egin behar izan zuten- Gerrak jarraitu zuen,baina 1874an Alfontso XIIa errege izendatzean katoliko eta kontserbadoreen laguntza galdu zuten.- Kanpoko laguntza gabe,karlistek atzerrira jo zuten.Arlo militarra galdu ondoren,karlismoak borroka:muturreko eskuinaren barruan kokatu zen,baina euskal barrutietako hauteskundeetan erabakigarria izan zen. -Lehenengo eta behin Bizkaiko,Gipuzkoako eta Arabako Foruak abolltu zIren 1876ko uztailaren 21ean,baina ezegonkortasun politikoa ez gertat zeko, praktikan lege horrek foruek ez zituen ezabatu, baina Estatuak gaurko EAEN zuen eskuhartzea eta aginte politiko eta administratiboa handiagotu zituen.Horrez gain,derrigorrezko soldadutza eta nazioko ogasunaren gastuetan parte hartzeko betebeharra ezarri ziren.-Foruak abolitu ondoren,esparru juridiko,ekonomiko eta administratibo berria ezarri zen: Ekonomia Ituna izenekoa, 1878ko otsailaren 28an arautu zen, horren arabera tributazio-araubide berezia ezarri zen.Euskal Aldundien tradizioko Aldundiek zergak finkatu,bildu eta eutsi zioten,Estatuari urtero aldez aurretik autonomia fiskala onartzen zen. Euskal adrministratzeko gaitasunari finkatutako kopuru bat ordainduz gero.Aldundiek finantza-autonomia lortu zuten. Euskal industrializazioko handikiek Aldundiak kontrolatuko dituzte,euren interesen aldeko politika fiskala ezarriko zuten.Industrial izazio-prozesuari mesede egin zitzaion,sektore ekonomiko garrantzitsuak kapitalizatu ziren eta.

Foru-erregimenak euskal probintzietan sistema konstituzional berrian sartuta iraun zuen. -Karlismoa Levanten defendatu zen.- Karlismoak foru-erregimenak babestuta eta bizimodu tradizionalekin
zuen nekazari,eskulangile eta jabe txikiak,euskal elizaren laguntza)Eus kal gizarteko goi-estratuek ez zuten identifikatzen zelako iraun karlismoa babestu.!Bergarako hitzarmena sinatu eta gero foruak egokitu behar ziren marko konstituzionalean.1839ko urriaren 25eko lege berriak euskal foruak berretsi zituen baina monarkiaren batasun konstituzionalari kalterik egin gabe.Euskal erakundeek (foru- administrazioak)erabaki behar zuten nola egin. Nola mantendu foruak sistema liberalaren barruan. *Nafarroa eta Euskal probintzien artean iritzi desberdintasuna sortu zen Foruak defendatzeko elkartasuna oztopatuz *Ondorioak: Nafarroa: 1841eko abuetoarn 6an Lege Ituna lortu zen hau da Nafarroako foru erregimenaren amaiera.Aduanak kostaldera:Espainiako eskubide konstituzionala, sistema judiziala  eta hauteskunde sistema onartu Mantendu ziren autonomia administratiboa eta Zuzenbide Zibila -Euskal probintzietan ez zen horrelako itunik lortu. Espart eror en gobernu liberal aurrerakoia nazioa bateratzen ahalegindu zen, prakti kan foruak abolitzen zituen 1841eko urriaren 29ko dekretuaren bidez. Hala ere, euskal lurraldean zerga-salbuespenari eutsi zitzaion eta soldadutza ez zen aplikatu, baina aduanak kostaldera eraman zituzten,.Bigarren gerra karlista (1846-1849).Isabel IIaren erreinaldia: Hamarkada moderatua (1844-54). Moderatuak agintea lortzean, galdutako foru- eskumenak itzuli zituzten, liberalismoaren sektore neurritsuenak erakartzeko eta karlismo sozio logikoaren altxamendu militarra saihesteko.Foru-aldundien menpe udaleko diru-sarreren eta gastuen kontrola egon zen.Gaurko EAEN liberal moderatuek Administrazio zentralizatua sortzea ezinezkoa zen. Beraz, bigarren Gerra Karlistak ez zuen babesik izan EAEN foruen sistemari esker, (moderatuekin mantentzen dira) mugimendu garrantzitsuak jeneralak matxinatuen aginte hartu zuen) gertatu ziren (Cabrera Katalunian